Od Abrahama do Chrystusa

Od Abrahama do Chrystusa, E-BOOKI, religie świata

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Od Abrahama do ChrystusaDaniel RosPrze�o�y�aZofia Starowieyska-MorstinowaINSTYTUT WYDAWNICZY PAXWARSZAWA 1995Tytu� orygina�uHistoire sainte. Le peuple de la Bible� Copyright by La Librairie Artheme Fayard, Paris� Copyright for the Polish translation by Andrzej Morstin,Warszawa 1995Projekt ok�adki i strony tytu�owejJerzy GrzegorkiewiczNa ok�adce fragment obrazuWilhelma Kotarbi�skiego Powr�t z GolgotyRedaktor wznowieniaBarbara HarassekSpis tre�ciCz�� pierwsza - PATRIARCHOWIEI. POS�ANNICTWO ABRAHAMA.Abram, Semita z Ur w Szinear, na wezwanie Boga opuszczamiasto rodzinne, zabieraj�c ze sob� swoj� rodzin�. Mezo-potamia oko�o roku 2000 przed Chrystusem; dawno��r�nych jej cywilizacji; kolejne fale Sumer�w i Semit�w;panowanie Hammurabiego. Plemi� Abrama w drodze:Charan, pierwsze przej�cie przez ziemi� Kanaan, Sychem;pobyt w Egipcie i powr�t do Kanaanu; B�g w cudownyspos�b daje Patriarsze potomstwo, zawiera z nim Przymie-rze, zmienia imi� Abram na Abraham i nakazuje zwyczajobrzezania. Zniszczenie Sodomy i Gomory. Ostatnia pr�ba:ofiara Izaaka. �mier� Abrahama.II. �YCIE PATRIARCHALNE.Przez trzy wieki, korzystaj�c z r�wnoczesnego zmierzchupot�gi Egiptu i Mezopotamii, ziemia Kanaan nie nale�y donikogo (2000-1700); potomkowie Abrahama prowadz� tu�ycie koczownicze nie mieszaj�c si� z tubylcami. Ma��e�stwoIzaaka z Rebek�. Ich synowie Ezaw i Jakub: historiaz misk� soczewicy, jej znaczenie. Jakub; sen o drabiniesi�gaj�cej nieba, pobyt u Labana, powr�t i walka z Anio�em.�ycie patriarchalne; jego charakter: prostota, wiara, po-czucie wsp�lnoty. Historia J�zefa sprzedanego przez braci;jego powodzenie w Egipcie. �cis�y zwi�zek mi�dzy opowia-daniem biblijnym i wydarzeniami historii egipskiej; najazdHyksos�w; funkcjonowanie pa�stwa faraon�w. J�zef osadzaswych braci w Delcie i sprowadza swego starego ojca(1750?).III. WIARA I TRADYCJA. . . . 51Pos�annictwo Patriarch�w; podobni do mistyk�w czynu s�natchnieni przez Boga i wyra�aj� Jego wol�. Monoteizmistotn� podstaw� ich my�li religijnej. Tradycja dotycz�capocz�tk�w ludzko�ci: stworzenie �wiata i cz�owieka; rajutracony; potop i Noe; wie�a Babel i rozproszenie narod�w.Psychologiczna g��bia i pi�kno tych wielkich w�tk�w.Zestawienie z mitami sumeryjskimi i semickimi (Noe i Gil-gamesz); hipotezy podsuwane przez archeologi�. Tradycjataka, jak� podaje Biblia, jest wy�sza od starych ba�nimezopotamskich tak przez sw�j absolutny monoteizm, jaki przez swe dok�adne a trafne uj�cie przysz�o�ci ludzkiej.Jak tradycja ta zosta�a przekazana: pismo klinowe i pami��.Cz�� druga - MOJ�ESZ I ZIEMIA KANAANI. W�DZ. . ,Pobyt Izraela w Egipcie: ziemia Goszen. Faraonowie, kt�rzywyp�dzili Hyksos�w, prze�laduj� wszystkich Azjat�w, zw�a-szcza Hebrajczyk�w. B�g nakazuje Moj�eszowi, by nar�dwybrany - stra�nika Obietnicy - wyrwa� z egipskiej tyranii.Problem dat: kiedy umiejscowi� Wyj�cie z Egiptu? Czyoko�o roku 1440? czy 1225? Stosunek tego wydarzenia dohistorii egipskiej w obydwu wypadkach. Czy Egipt wywar�wp�yw na Izraela? Wyruszenie ku Ziemi Obiecanej. Epizodytego Wyj�cia: cudowne przej�cie przez Morze Czerwone,liczne cuda; na g�rze Synaj B�g daje Moj�eszowi TablicePrzykaza�. Izrael, "lud o twardym karku": jego grzechy,jego bunty, jego kary i d�ugie b��dzenie po pustyni. Nawetsam Moj�esz zostaje ukarany przez Boga i umiera przedwej�ciem do Ziemi Obiecanej. Zagadnienie pisma: czyMoj�esz by� jednym z protagonist�w alfabetu?II. ZAKON I ZIEMIA. . .Moj�esz daje ludowi hebrajskiemu organizacj� polityczn�i prawo, a przede wszystkim zapewnia religii siln� pod-budow�. Objawia imi� Boga; jest nim imi�: Jahwe. Og�aszaDekalog, organizuje kult. Doprowadza Izraela do bramZiemi Obiecanej. Po�o�enie ziemi Kanaan pod wzgl�demgeograficznym, ekonomicznym i historycznym. Gdy Heb-rajczycy przychodz� do niej, jest to znowu kraj bez pan�w;donios�o�� inwazji aryjskiej w tej epoce. Jacy b�d� nie-przyjaciele Izraela? Filistyni, Kananejczycy, przer�ni Be-duini.III. JOZUE I S�DZIOWIEEpopeja wojenna Izraela w wieku XII i XI. cudowneprzej�cie Jordanu i zdobycie Jerycha (r�wnocze�nie wojnatroja�ska). S�dziowie: epizody chronologiczne nie powi�za-ne a maj�ce na celu uwypuklenie warto�ci moralnychi duchowych. Prorokini Debora; wyprawa Gedeona; c�rkaJeftego; bohaterskie czyny Samsona. Problemy, kt�re staj�przed Izraelem. Rosn�ce pragnienie jedno�ci, Samuel przy-gotowuje kr�lestwo. Po�r�d wszystkich tych epickich gwa�-t�w zachwycaj�cy epizod, mo�e przenikni�ty znaczeniemreligijnym: Rut.Cz�� trzecia - OD CHWA�Y DO WYGNANIAI. MAJESTAT KR�LEWSKIPrzez przeci�g jednego wieku (1040-935) rozwija si� pot�gaIzraela; gdzie indziej zmierzch wielkich mocarstw, straszliwynajazd Dor�w. Saul, kr�l tragiczny. Dawid, jego m�odo��,jego zwyci�stwo nad Goliatem; namaszczony na kr�la,dokonuje dzie� wielkiej wagi: daje pa�stwu izraelskiemustolic�, Jerozolim�, organizuje armi�, ko�czy podb�j ziemiKanaan; grzech Dawida i kara. Salomon "w przepychu",jego m�dro��, jego przepych. Fenicjanie wtajemniczaj�Izraelit�w w wielki handel i pomagaj� im przy budowie�wi�tyni jerozolimskiej. Legenda kr�l�w: Pie�� nad Pie�-niami.II. ZARODKI �MIERCI, OBIETNICE �YCIA�wi�ty charakter monarchii izraelskiej. Nowe pog��bieniemy�li religijnej w epoce kr�l�w. Wzrastaj�cy zbytek, kon-takty z ludami obcymi, wp�ywy haremowe popychaj�w ko�cu kr�l�w do bardzo daleko posuni�tej niewierno�ci;gorsz�ca uprzejmo�� Salomona w stosunku do bo�k�wpoga�skich. Linia najmniejszego oporu w systemie monar-chicznym: tendencje antyrojalistyczne, niezadowolenie z po-wodu podatk�w i ci�kich rob�t, gro��ce wstrz�sy spo�ecz-ne, tarcia mi�dzy Po�udniem i P�noc�. Katastrofalnyroz�am w roku 935. Dwa kr�lestwa. Straszliwi Asyryjczycypodejmuj� swoj� ekspansj�. Do gr�b zewn�trznych do��czasi� w pa�stwach palesty�skich dramat duchowy; gro�byba�wochwalstwa. Prorocy; ich gwa�towny op�r przeciwkoobcym b�stwom; ich charakter psychologiczny i znaczenieich pos�annictwa. Znowu pog��biaj� religi� Izraela przy-gotowuj�c jej rozw�j w kierunku doktryny i bardziejpersonalistycznej, i zarazem bardziej uniwersalistycznej.III. KR�LESTWO W SOBIE ROZDWOJONEObie cz�ci Izraela zmierzaj� do upadku, ale ten upadekpolityczny przygotowuje przysz�o�� duchow�. Kryzys w pa�-stwie p�nocnym; bezbo�ny Achab, Izebel i Prorok Eliasz.W Jerozolimie Atalia. Pierwsi Prorocy pisz�cy: Amos,Ozeasz. Przygoda Jonasza. Asyria za Sargona II dochodzido szczytu pot�gi. W roku 722 obala Samari� i kr�lestwop�nocne. Najwi�kszy z Prorok�w: Izajasz. W ma�ymkr�lestwie judzkim wysi�ki utrzymania czysto�ci religii:Ezechiasz, Jozjasz. Nag�y upadek Asyrii, zburzenie Niniwyw roku 612. Na jej miejsce powstaje pa�stwo neobabilo�s-kie: Nabuchodonozor II znowu podejmuje polityk� eks-pansji. Prorok Jeremiasz. Zdobycie Jerozolimy w roku 586.Cz�� czwarta - JUDAIZM I MESJANIZMI. WYGNANIE I POWR�TWysiedlenie do Babilonii; wspania�o�� cywilizacji babilo�s-kiej; �ycie i uczucia wygna�c�w. Prorok Ezechiel i jegoobietnice nadziei. Buduj�ce opowiadania o Judycie, Tobia-szu i Hiobie. Daniel, jego niezwyk�e �ycie i jego proroctwazapowiadaj�ce upadek Babilonu. Cyrus i Persowie. UpadekBabilonu w roku 539. Cyrus pozwala �ydom wr�ci� doPalestyny. Ci, kt�rzy pozostaj�: historia Estery. Ci, kt�rzywyruszaj�: trudno�ci powt�rnego osiedlenia si�. ProrocyAggeusz i Zachariasz; odbudowa �wi�tyni. Izrael jestprowincj� pa�stwa perskiego, ale spo�eczno�� �ydowskaprzechowa i uratuje warto�ci duchowe, kt�rych jest depo-zytariuszem.II. OKRES WIELKICH MOCARSTw�wiatem rz�dz� kolejno Persowie, Grecy i Rzymianie;w ten spos�b przez pi�� wiek�w przygotowuje si� �wiat, nakt�ry padnie posiew ewangeliczny. Nieust�pliwy op�r�yd�w przeciwko wp�ywom poga�skim. Nehemiasz i muryJerozolimy. Ezdrasz i Prawo. W owej epoce zostaje napisanaBiblia (Stary Testament); donios�o�� tego faktu w por�w-naniu z osi�gni�ciami innych cywilizacji. Od Aten poAleksandra epopeja zdobywcy; podzia� jego pa�stwa;cywilizacja hellenistyczna i jej urok. Op�r stawiany przez�yd�w hellenizacji: Antioch Epifanes. Bunt Machabeusz�w.Potomkowie Machabeusz�w ulegaj� wp�ywom greckim;ci�g�e rozruchy. Rzym na Wschodzie. Religijny dramatrzymskiego poga�stwa. Rozproszenie �yd�w przygotowujedla przysz�ych Aposto��w �rodki propagandy, ale jedno-cze�nie - prze�ladowc�w. Pompejusz zdobywa Jerozolim�w roku 63. Herod, ostatni wielki kr�l izraelski, okrutnyi rozmi�owany w zbytku. Narodzenie Chrystusa.III. WEWN�TRZNE �YCIE SPO�ECZNO�CIOd religijnej ewolucji spo�eczno�ci �ydowskiej b�dzie zale�e�jej stosunek do Chrystusa. Organizacja spo�eczno�ci: sektyi stronnictwa (faryzeusze i saduceusze). Koncepcja Boga.Pewno�� pos�annictwa Izraela; niebezpiecze�stwo; eksklu-zywizm �ydowski. Panowanie Zakonu. Niebezpiecze�stwo:litera ponad duchem. Moralno�� �ydowska; metafizykas�du, zmartwychwstanie zmar�ych. Mesjanizm; jego rozw�jna przestrzeni historii. Dwie koncepcje Mesjanizmu: kr�l- m�ciciel czy odkupiciel bole�ciwy. Og�lne znaczenie"historii �wi�tej": Chrystus celem Zakonuuzupe�nienie.CZʌ� IPatriarchowieI. Pos�annictwo AbrahamaLat temu mniej wi�cej cztery tysi�ce w krainie Szinear, w miejs-cowo�ci Ur, lokalnej stolicy dolnego Eufratu, pewien cz�owiek imieniemAbram zosta� nawiedzony przez Boga i bez wahania uwierzy� s�owu:"Uczyni� (...) z ciebie wielki nar�d, b�d� ci b�ogos�awi� i twoje imi�rozs�awi�: staniesz si� b�ogos�awie�stwem" * (Rdz 12, 2).Taki punkt wyj�cia daje Biblia ca�emu temu procesowi historycz-nemu, kt�rego sprawc� i �wiadkiem by� Izrael. Jest to zdarzenie w swejistocie mistyczne, a zarazem tajemnicze, w swych nast�pstwach jednaktak namacalne, jak mo�e dla Francji pos�annictwo Joanny d'Arc.Dalecy spadkobiercy Patriarchy, wspominaj�c, �e ma�e plemi� bedui�-s... [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

happyhour.opx.pl