Ocena

Ocena,

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Trzebież założona została wiele wieków temu. Prowadzone tu przed I wojnš wiatowš badania archeologiczne pozwoliły stwierdzić, że tereny ujcia Odry zamieszkiwane były przez Słowian - Weletów, utrzymujšcych się z rybołówstwa, hodowli, karczowania lasów i wypalania smoły . Z racji trzebienia okolicznych lasów przez zamieszkujšce tu plemię, osada przyjęła nazwę, którš posiada obecnie -Trzebież. Otaczajšca osadę Puszcza Wkrzańska przyjęła swš nazwę od jednego z plemion również tu zamieszkujšcych - od Wkrzanów. Wspomniany wczeniej podział na Wielkš i Małš Trzebież potwierdzony jest na mapach Lubinusa z roku 1618, a następnie Shnettona z roku 1780 i 1913.Dokładnej daty powstania Trzebieży nadal nie znamy. To, że istniała już wczeniej, wiadczyły wykopaliska bardzo starej przystani rybackiej. Tutaj , więc budowane były łodzie rybackie, którymi rybacy penetrowali wody Zalewu Szczecińskiego. Władcami tych terenów wraz z puszczš byli rzšdzšcy w Szczecinie Ksišżęta Pomorza Zachodniego i często przybywali tu na polowania. Polowano wtedy min. na jelenie i na niedwiedzie .W pobliskiej Jasienicy (obecnie dzielnica Polic) posiadali zameczek myliwski z którego wypuszczali się, aż nad Dolnš Odrę w poszukiwaniu bobrów (obecnie na terenie rozlewisk Odry), ponieważ już w tamtych czasach stanowiły rzadkoć ze względu na cenne futro.Pierwsze pisemne wzmianki o miejscowoci Trzebież pochodzš z roku 1320. W Pomorskim kodeksie dyplomatycznym odnotowano pod tš datš , że ksišżę Bogusław IV podarował mieszczaninowi szczecińskiemu Gottfrydowi von Breslau wie Ziegenort. Niemiecka nazwa sugerowałaby pochodzenie nazwy od " miejsce kóz" (Ziege - koza, ort - miejsce), ale stare kroniki wywodzš nazwę od Zege, która oznaczała nazwę ryby, prawdopodobnie ciosę, których było bardzo dużo w wodach Zalewu Szczecińskiego.W dokumentach z roku 1309 znajduje się wzmianka, iż klasztor w Jasienicy chciałby pobierać daniny także z miejscowoci Trzebież . W dwadziecia lat póniej w 1328 roku nowi właciciele Trzebieży - rodzina von Eichstaedt rzeczywicie oddała częć daniny na rzecz klasztoru w Jasienicy. Trzebież była granicznš posiadłociš klasztoru, odległš od Jasienicy o 7 km. Na Trzebieży kończyło się też prawo łowienia ryb na zalewie, jak i prawo wyrębu lasu. Z usytuowania przestrzennego wynika, iż już w redniowieczu miejscowoć dzieliła się na dwie częci podzielone doć sporym trzęsawiskiem. Występujš bowiem nazwy Małej i Wielkiej Trzebieży ( Klein und Gross Ziegenort) . Z uwagi na dogodniejsze położenie, wzniesienie, podłoże bardziej suche - większe znaczenie zyskała Wielka Trzebież. W redniowieczu stała się centralnym punktem administracji gospodarczej i kocielnej. Najprawdopodobniej przed rokiem 1359 wybudowano tutaj kociół katolicki w obowišzujšcym wówczas stylu romańsko - gotyckim, za powyższš datš przemawia fakt, iż ródła historyczne pod rokiem 1359 wymieniajš księdza katolickiego imieniem Johannes. Prawo patronatu nad kociołem należało wówczas do księcia, a administracyjnie do zarzšdu archidiakonatu w Szczecinie. W roku 1534, kiedy wprowadzono reformację na Pomorzu Zachodnim, uporzšdkowano przy okazji administrację kocielnš oraz rozpatrzono bliżej sprawy posiadłoci kocielnych. Wtedy to Trzebież administracyjnie włšczona została do synodu w Wkryujciu ( Uckermunde) . Nowy obrzšdek kocielny wprowadzony został przed 1587rokiem . W tym roku został osadzony pierwszy pastor ewangelicki - Gregor Stelmacher. W roku 1600 wymienia się nazwisko Zachaus Muller.W pokoju westfalskim w 1664 roku Zaodrzańska częć Pomorza Zachodniego dostała się pod panowanie szwedzkie. Władze szwedzkie zarzšdziły wówczas przeprowadzenie wizytacji kocielnych celem ustalenia stanu budynków, obsady pastorów i dziesięcin ze strony wiernych. Wizytacja taka odbyła się również w Trzebieży, która stwierdziła, że kociół jest bardzo dobrze administrowany przez pastora nazwiskiem Martinus Kamenski z Moraw, który przez 14 lat był mnichem z zakonu Augustianów i po wystšpieniu z klasztoru i przyjęciu obrzšdku protestanckiego - na zarzšdzenie królowej szwedzkiej Krystyny w roku 1650 objšł stanowisko pastora .Zbór za jego władzy stał się włacicielem okolicznych lasów i łšk, a tereny zboru rozcišgały się na: Brzózki, Smolarnię, Białacz, Trzebieradz, Nowš Jasienicę oraz na Małš i Wielkš Trzebież.W roku 1745 wybudowano tu nowy kociół . Stary okazał się zbyt mały dla cišgle rozwijajšcej się osady. Nowa budowla miała kształt prostokšta z długimi oknami i wieżš z 2 dzwonami, barokowš kopułš i chórem dobudowanym w roku 1793.Obok kocioła znajduje się budynek mieszkalny z XVIII w. o konstrukcji szachulcowej, gdzie obecnie znajduje się biuro parafialne. (więcej tutaj)W czasie wojny 30- letniej wie Ziegenort uległa częciowemu zniszczeniu, za kolejne straty poniosła w czasie wojny 7 - letniej, kiedy ruskie wojska walczyły z Prusakami. Straty w ludnoci były tak znaczne, że król pruski Fryderyk II zmuszony był podjšć akcję przesiedlenia Niemców z zachodniej częci Niemiec. Tak więc w roku 1748 przybyła tu doć liczna grupa niemieckich osadników.Na terenie Ziegenort wybudowany został port z drewnianymi nabrzeżami , plac do składowania drewna oraz stocznia, która budowała jednostki pływajšce dla potrzeb rybołówstwa i drewniane barki. W końcu XVIII wieku na terenie portu mogło równoczenie cumować kilkanacie łodzi rybackich, co wiadczyć mogło o rybackim charakterze osady. Wówczas była do już doć duża osada w której czynne były nawet dwa wyszynki.Osiemnastowieczny układ struktury ludnoci wskazuje, że w roku 1778 zamieszkiwało Małš Trzebież 8 gospodarzy, 17 kramarzy i 1 nauczyciel. Wielkš Trzebież natomiast 17 gospodarzy zagrodników, 61 rzemielników i robotników oraz 1 kowal.Dalsze ożywienie osady nastšpiło dopiero pod koniec XIX wieku. Założono tu wówczas linię wysokiego napięcia, a w roku 1875 rozpoczęto budowę toru wodnego do winoujcia. Z mułu wydobywanego podczas pogłębiania toru wodnego, na byłej mielinie więtowita, powstała wyspa Chełmianek (Laitholm) z małym portem. Duże znaczenie dla Trzebieży miało też przedłużenie 15.03.1910 linii kolejowej ze Szczecina przez Police do Trzebieży - Hafenbahn Ziegenort.Dzięki temu osada stała się orodkiem wypoczynkowym dla mieszkańców Polic i Szczecina a także Berlina. Rozkład jazdy pocišgu na linii Szczecin Główny Police Trzebież z 1914 roku dowodzi, że trasa o długoci 36 kilometrów była pokonywana wówczas rednio w godzinę i 40-50 minut. W cišgu doby ze Szczecina do Trzebieży docierało 7 pocišgów oraz jeden z przesiadkš w Policach. Ale już w 1939 roku w cišgu doby w kierunku Trzebieży i w kierunku odwrotnym do Szczecina wyruszało po 15 składów pasażerskich. Trasę pokonywały w godzinę i 10 do 20 minut. Wszystkie wagony były drugiej i trzeciej klasy. Kolej była przez lata najpopularniejszym rodkiem komunikacji w regionie. W trzebieskim porcie rozwinšł się także duży ruch pasażerski i towarowy. W 1985 powstała spółka żeglugowa, która przewoziła pasażerów i towary do Szczecina. Od 1910 r. organizowano wycieczki po Zalewie Szczecińskim. W okresie międzywojennym istniały dwa stałe połšczenia promowe i żeglugowe łšczšce Stare Warpno (Altwarp), Nowe Warpno, Trzebież i Szczecin.Od roku 1912 Trzebież miała własny urzšd wiejski i szkołę zawodowš . Nieustannie też zwiększała się liczba mieszkańców osady. W roku 1939 zameldowanych było 2664 osób. W czasie II wojny w. Niemcy zorganizowali w Trzebieży obóz dla polskich robotników pracujšcych w tartaku, lasach i w niemieckich gospodarstwach.Podczas działań wojennych więcej >> osada w ogóle nie była zniszczona, jedynie poza zatopionymi łodziami rybackimi, zostały wraki statków - transportowców niemieckich. Jeden z nich był zatopiony na wysokoci Trzebieży na tzw. Małym Zalewie, za drugi na Dużym Zalewie na wysokoci Brzózek. Zatem liczna zabudowa oraz układ ulic pamięta wczesno-przedwojenne lata. Po zakończeniu II wojny wiatowej do sierpnia 1946 roku Trzebież była miejscowociš zamkniętš. Ówczesnš administrację sprawowała armia Radziecka z siedzibš w budynku obecnego Państwowego Orodka Wychowawczego przy ul. WOP. Przed wojnš mieciła się tu szkoła podstawowa z internatem, dla dzieci z okolicznych miejscowoci.Wykorzystanie ujcia Odry a w tym i Trzebieży przez władze Rzeczpospolitej uniemożliwiał przez wiele miesięcy po wojnie brak wytyczenia jej północno-zachodniej granicy. Konferencja poczdamska nie niosła automatycznie za sobš zmian terytorialnych. Nadal obowišzywała radziecka linia demarkacyjna z 10 lipca 1945 r., która odcinała od reszty kraju tereny powyżej Szczecina. Dopiero postanowienia zapadłe w Schwerinie 21 wrzenia tego roku, kiedy ustalona została granica na odcinku od winoujcia po Gryfino, dały podstawy formowania ekip administracyjnych, majšcych ustalić tutaj polski zarzšd. Jego możliwoci działania uległy jednak istotnemu ograniczeniu, bowiem kilka dni póniej zapadły decyzje Sowieckiej Wojskowej Administracji Niemiec o wydzieleniu z nowego terytorium Polski kilkukilometrowego pasa wzdłuż Odry i Zalewu Szczecińskiego, tworzšcego tzw. enklawę polickš. Obszar ten, obejmujšcy osiem miejscowoci, powstał w oparciu o "radzieckie prawo okupacji", czyli swobodę w zajmowaniu potrzebnych temu państwu terenów i budowli, a przyczynę całej operacji stanowiła fabryka benzyny syntetycznej w Policach.Kwestia wykrojenia terenu polickiego nie doczekała się uzgodnień i oficjalnej aprobaty polskiego rzšdu. Faktem jego zajęcia była zaskoczona służba dyplomatyczna, która nie została poinformowana o zamiarze ustanowienia dla Polic i okolicy specjalnego statusu na okres prawie roku (koniec wrzenia 1946 r.). Była to jednostronna decyzja władz berlińskich, być może po fakcie zakomunikowana Warszawie.Na rzecz obcych wojsk pracowały przez wiele ... [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

happyhour.opx.pl