Odpowiedzi do testu 5 - poziom ...

Odpowiedzi do testu 5 - poziom podstawowy, J. polski podstawa i rozszerzona

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Miejsce
na naklejkę
z kodem szkoły
dysleksja
MPO-P1A1P-062
EGZAMIN MATURALNY
Z JĘZYKA POLSKIEGO
Arkusz I
POZIOM PODSTAWOWY
Czas pracy 170 minut
ARKUSZ I
MAJ
ROK 2006
Instrukcja dla zdającego
1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 15stron.
Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu
nadzorującego egzamin.
2. Rozwiązania zadań zamieść w miejscu na to przeznaczonym.
3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy przekreśl.
5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
6. Możesz korzystać ze słownika poprawnej polszczyzny
i słownika ortograficznego.
7. Wypełnij tę część karty odpowiedzi, którą koduje zdający.
Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej
dla egzaminatora.
8. Na karcie odpowiedzi wpisz swoją datę urodzenia i PESEL.
Zamaluj pola odpowiadające cyfrom numeru PESEL. Błędne
zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz właściwe.
Za rozwiązanie
wszystkich zadań
można otrzymać
łącznie
70 punktów
Życzymy powodzenia!
Część I – 20 pkt
Część II –50 pkt
Wypełnia zdający
przed rozpoczęciem pracy
KOD
ZDAJĄCEGO
PESEL ZDAJĄCEGO
2
Arkusz I
Część I – rozumienie czytanego tekstu
Przeczytaj uważnie tekst, a następnie wykonaj zadania umieszczone pod nim. Odpowiadaj
tylko na podstawie tekstu i tylko
własnymi słowami
– chyba że w zadaniu polecono inaczej.
Udzielaj tylu odpowiedzi, o ile jesteś proszona/y. W zadaniach zamkniętych wybierz tylko
jedną z zaproponowanych odpowiedzi.
O PATRIOTYZMIE I NACJONALIZMIE
1.
Na jednym ze spotkań zadano mi niedawno pytanie, czy patriotyzm i nacjonalizm są pojęciami
przeciwstawnymi. Pytanie warte zastanowienia, bo zarówno patriotyzm, jak i nacjonalizm stały się
generatorami olbrzymich zasobów zbiorowej energii i woli działania, motywami zachowań
i czynnikami wpływającymi na bieg historii i kształt świata.
2.
Patriotyzm jest uczuciem. Nacjonalizm – światopoglądem. Patriotyzm jest uczuciem miłości
do wspólnoty duchowej i materialnej wszystkich pokoleń przeszłych, żyjących i przyszłych, miłości
wspólnoty ludzi osiadłych na tej samej ziemi, używających wspólnego języka, złączonych wspólną
przeszłością, tradycją, obyczajem i kulturą.
3.
Słowa „patriota” i „patriotyzm” budzą jakieś ciepło. Patriotyzm lokujemy na szczycie hierarchii
wartości doczesnych. Oznacza on gotowość do ofiary, wyrzeczeń, poświęceń, nie wyłączając ofiary
z własnego życia, a także, co najtrudniejsze, życia najbliższych – rodziców, małżonków, dzieci. Tak
bywało na przykład w latach okupacji niemieckiej. Człowiek poszukiwany przez gestapo mógł uciec
i schować się, ale namiejscu pozostawała rodzina i płaciła albo więzieniem, zamknięciem
w Oświęcimiu lub innym obozie, albo padała ofiarą masowych egzekucji. Łatwiej było narażać
na śmierć siebie niż życie najbliższych.
4.
Temperatura patriotyzmu spada, gdy nie ma zagrożenia z zewnątrz, i podnosi się, gdy państwo
i naród znajdą się w niebezpieczeństwie. Na co dzień w warunkach normalności dominuje troska
o rodzinę i samego siebie. Jest to naturalne i ludzkie. Konstytucja amerykańska stanowi, że każdy
obywatel ma prawo do pościgu za osobistym szczęściem. Nie pozostaje to w żadnej sprzeczności
ze służbą celom społecznym. Budując własne szczęście, budujemy siłę i pomyślność swego kraju.
5.
Większość emigrantów, przeżywając nostalgię za utraconym – czasem na zawsze – krajem
ojczystym, bardziej odczuwa potrzebę demonstrowania swoich uczuć patriotycznych aniżeli ludzie,
którzy rzadko opuszczają miejsce stałego zamieszkania. Jako emigrant, który nie mógł nawet marzyć,
że zakończy życie we własnym kraju, znam dobrze uczucie nostalgii – tęsknoty za widokiem narożnej
kamienicy, przydrożnego krzyża, uliczek i zakątków rodzinnego miasta, a przede wszystkim uczucie
otaczającej zewsząd atmosfery swojskości. Tego poczucia swojskości, którego nie można niczym
zastąpić i którego zawsze będzie brakować na obczyźnie.
6.
Polonia i emigracja szukają bezwiednie środków zastępczych. Usiłują odnaleźć swojskość
w polskich kościołach, obrządkach i pieśniach religijnych, a także w organizowaniu pochodów
i uroczystości z okazji kolejnych świąt narodowych i rocznic. Jednak te pochody idą ulicami,
na których bije w oczy obcość. Nostalgię może zaspokoić emigrant, tylko odwiedzając Polskę.
7.
Patriotyzm jest wysoką wartością moralną, bo uczucie przywiązania do własnego kraju nie idzie
w parze z nienawiścią czy wrogością do innych. Patriotyzm mieści w sobie szacunek i sympatię
wobec patriotyzmu innych. W przeciwieństwie do nacjonalizmu patriotyzm nie jest konfliktogenny.
Wręcz przeciwnie – towarzyszy mu często, choć nie zawsze, poczucie solidarności z ruchami
patriotycznymi innych narodowości.
8.
Podsumowując, można skrótowo powiedzieć, że patriotyzm jest cnotą, nacjonalizm – grzechem.
Dla chrześcijan i wyznawców etyki chrześcijańskiej – grzechem przeciwko najważniejszemu
ze wszystkich przykazań – przykazaniu miłości bliźniego.
9.
Słowa patria – ojczyzna i patriotyzm – istniały już w świecie starożytnym. Pojęcie nacjonalizmu
weszło w obieg w czasach Wiosny Ludów, a więc w pierwszej połowie XIX stulecia, i nabrało
posmaku pejoratywnego pod wpływem doświadczeń wieku ubiegłego. W świetle doświadczeń
i spostrzeżeń mego własnego, bardzo długiego życia mogę powiedzieć, że nacjonalizm jest matką
nieszczęść, które ściąga także na własny naród. Dotyczy to także postępowania kolejnych rządów
w okresie międzywojennym wobec mniejszości narodowych.
Egzamin maturalny z języka polskiego
3
Arkusz I
10.
Odbywałem służbę wojskową na Wołyniu i w czasie ćwiczeń nocowałem w ukraińskich
chałupach. Ukraińcy na Wołyniu, w przeciwieństwie do Ukraińców ze Lwowa, mieli z początku
bardzo słabe poczucie tożsamości etnicznej. Obudziło się ono, gdy rząd polski zaczął kolonizować
Wołyń, sprowadzając polskich osadników i obdarzając ich ziemią pochodzącą z parcelacji majątków
ziemskich. Miejscowi, czyli Ukraińcy, nie mogli w praktyce korzystać z dobrodziejstwa reformy
rolnej. Poczucie krzywdy i niezaspokojony głód ziemi obudziły dziki nacjonalizm, wyrosły
z nienawiści do polskich rządów. Kto sieje wiatr, ten zbierze burzę – głosi ludowe porzekadło.
Nienawiść posiana przed wojną przyniosła ponury owoc, jakim była bestialska rzeź ludności polskiej
na Wołyniu. Nic nie usprawiedliwia zbrodni, ale nasuwa się myśl, czy może dzisiejsza rzeczywistość
byłaby inna, gdyby Rzeczpospolita nadała autonomię ziemiom wschodnim zamieszkanym
w większości przez Ukraińców i Białorusinów. Choćby taką autonomię, z jakiej korzystała polska
ludność Galicji pod zaborem austriackim.
11.
Nacjonalizm jest ideologią, która w oczach jego wyznawców uwalnia ich dążenia od hamulców
natury etycznej. Własny naród stoi ponad wszelkimi innymi wartościami. Jest celem nadrzędnym,
któremu należy podporządkować wszystko inne, a więc własne dążenia, ambicje i plany, interesy
osobiste, partykularne i klasowe. Określenie interesu narodowego jako celu nadrzędnego uwalnia
od norm etycznych i moralnych w dążeniu do niego. Korzenie takiej orientacji tkwią w pojmowaniu
postępu jako nieustannej walki gatunków. Zwycięża w niej silniejszy, niszcząc słabszego. Dążąc
do prymatu własnych interesów kosztem innych, nacjonalizm stał się źródłem konfliktów
prowadzących do wojen i tragedii ludzkich, jak działo się wielokrotnie w czasach mego pokolenia.
Wystarczy przypomnieć losy nacjonalizmu w najbardziej zdeprawowanej postaci, jaką był hitleryzm
w Niemczech i faszyzm Mussoliniego, a z przykładów ostatnich – tragiczny koniec nacjonalizmu
serbskiego i losy Miloszevicia.
12.
W Polsce przedwojennej nacjonalizm szedł w parze z antysemityzmem. Polskie uprzedzenia
wobec mniejszości żydowskiej nigdy nie przybrały jednak zbrodniczej postaci masowej
i systematycznie zaplanowanej eksterminacji Żydów. Stawianie Polaków na równi z hitlerowskimi
Niemcami, a zwłaszcza oskarżenie o udział w zagładzie Żydów jest oszczerstwem, przed którym
musimy się solidarnie bronić. [...] Polski antysemityzm znajdował swoje ujście nie w zabijaniu,
ale w pogardzie. Przykładem było „getto ławkowe” narzucone studentom Żydom, których zmuszano
do zajmowania osobnych miejsc.
13.
O tym, jak straszne szkody może wyrządzić nacjonalizm swemu narodowi, przekonałem się, kiedy
jako emisariusz znalazłem się w Londynie. Zadaniem rządu polskiego i takich ludzi jak ja była obrona
polskiego imienia i dobrego wizerunku naszej Ojczyzny w oczach Zachodu. W XIX wieku Polska
ukazywała się światu jako naród szlachetny i odważny, który bohatersko walczy o niepodległość
pod hasłem: „Za Wolność Waszą i Naszą”, a więc o odzyskanie i zachowanie wolności nie tylko
dla siebie, ale i dla innych narodów, które o nią walczą. Ten wielki atut, jakim były sympatia
ipoparcie dla polskich aspiracji, został zniszczony jeszcze w okresie międzywojennym
przez oskarżenie o dyskryminację mniejszości narodowych i antysemityzm. Wrogowie, a mieliśmy
ich niemało, usiłowali przypiąć nam etykietkę najbardziej antysemickiego narodu w Europie.
Oczywiście była to nieprawda. Antysemityzm objawił się nie tylko w Polsce, ale i w Niemczech,
i w Europie Środkowowschodniej, a przede wszystkim w Rosji. I nie był w Polsce zjawiskiem
powszechnym. Znaczna część inteligencji zwalczała objawy antysemityzmu.
14.
Mówiąc o szkodach, jakie w przeszłości wyrządził dobremu imieniu Polski antysemityzm, idący
w parze ze skrajnym nacjonalizmem, należy uznać, że jego przeciwstawieniem był patriotyzm –
bezprzykładna gotowość do największych ofiar i poświęceń, jaką Polacy okazali w ciągu dwóch
stuleci walki o odzyskanie i zachowanie wolności. Nie ma na świecie innego narodu, który dążyłby
do celu z takim uporem i odwagą. Moc polskiego patriotyzmu sprawiła, że Polska własnymi siłami,
wbrew wszelkim ludzkim przewidywaniom i wbrew okrutnym realiom, odzyskała wolność.
15.
Moc polskiego patriotyzmu sprawiła, że ja, emigrant polityczny, mogę dziś zabierać głos
na łamach wolnej prasy i na falach wolnego polskiego radia.
(Jan Nowak-Jeziorański,
O patriotyzmie i nacjonalizmie
, Gazeta Wyborcza, 10-11 XI 2003)
Artykuł za Gościem Niedzielnym, nr 43/2003
Egzamin maturalny z języka polskiego
4
Egzamin maturalny z języka polskiego
Arkusz I
Zadanie 1.
(1 pkt)
Zdanie z 1. akapitu:
Na jednym ze spotkań zadano mi niedawno pytanie, czy patriotyzm
i nacjonalizm są pojęciami przeciwstawnymi
zawiera
A. argument.
B. kontrargument.
C. tezę, którą potwierdza autor w artykule.
D.
hipotezę, którą rozważa autor w artykule.
Zadanie 2.
(1 pkt)
W podanym zdaniu:
[...] patriotyzm, jak i nacjonalizm
stały się generatorami
olbrzymich
zasobów zbiorowej energii i woli działania...
podkreślony zwrot zastąp bliskoznacznym,
tak by nie zmienić znaczenia zdania.
...
wyzwoliły
olbrzymie zasoby zbiorowej energii i woli działania....
Zadanie 3.
(1 pkt)
Z akapitów 2. i 8. wypisz po dwie nazwy użyte przez autora dla określenia istoty patriotyzmu
i nacjonalizmu.
a) patriotyzm – uczucie, cnota
b) nacjonalizm – światopogląd, grzech
Zadanie 4.
(1 pkt)
Czego – zdaniem autora – najbardziej brakuje emigrantom na obczyźnie?
swojskości
Zadanie 5.
(1 pkt)
Podaj dwa sformułowane przez autora uzasadnienia tezy, że nacjonalizm to grzech przeciwko
przykazaniu miłości bliźniego (akapit 11.).
– nacjonalizm był przyczyną wojen i tragedii ludzkich
– nacjonalizm usprawiedliwia niszczenie słabszych przez silniejszych
Zadanie 6. (
1 pkt
)
Podaj numer akapitu, w którym autor przedstawia rodowód tytułowych pojęć.
akapit numer 9
 5
Arkusz I
Zadanie 7.
(2 pkt)
Wymień pięć przykładów nacjonalizmu, do których w toku argumentacyjnym odwołuje się
Jan Nowak-Jeziorański.
nacjonalizm ukraiński
nacjonalizm faszystowski
nacjonalizm serbski
nacjonalizm hitlerowski
nacjonalizm polski
Zadanie 8.
(2 pkt)
Jakie dwie
funkcje
w artykule spełniają przykłady zawierające odwołania do życiorysu
autora.
Dzięki odwołaniom do własnego życiorysu Jan Nowak – Jeziorański uczynił
tekst wiarygodnym, a ponadto osadził w konkretnym czasie historycznym.
Zadanie 9.
(1 pkt)
Zacytuj fragment zdania, wyrażający główną myśl akapitu 9.
„nacjonalizm jest matką nieszczęść”
Zadanie 10.
(1 pkt)
W akapicie 10. – w stosunku do akapitu 9. – autor
A.
podał przykład.
B. podjął nową myśl.
C. wprowadził kontrargument.
D. powtórzył myśl wyrażoną wcześniej.
Zadanie 11.
(2 pkt)
Wypisz cztery przykłady szkód, jakie wyrządził Polsce nacjonalizm (akapity:10.,12.,13.).
Polacy zostali określeni jako najbardziej antysemicki naród europejski;
zostali także oskarżeni o współudział w zagładzie Żydów, a tym samym
antysemityzm polski został postawiony na równi z antysemityzmem hitlerowskim,
co było nieprawdą;
Polacy utracili poparcie Zachodu dla własnych aspiracji podczas II wojny
światowej;
Nacjonalizm ukraiński, który obrócił się przeciwko Polakom, został wywołany
przez nacjonalizm polski.
Zadanie 12.
(1 pkt)
Jaką funkcję w tekście pełni cudzysłów w wyrażeniu „getto ławkowe”?
A. Akcentuje ironię.
B. Wyodrębnia cytat.
C. Wyodrębnia nazwę własną.
D.
Oddaje przenośne znaczenie.
Egzamin maturalny z języka polskiego
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

happyhour.opx.pl