Obsługa układów ...

Obsługa układów hamulcowych,

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
OBSŁUGA UKŁADÓW
HAMULCOWYCH
Smary i środki che-
miczne w naprawach
układów hamulco-
wych
Są dostępne urządzenia do mycia hamulców, sprzęgieł, sil-
ników i różnych części, strumieniem drobno rozpylonej go-
rącej wody, z ewentualnym dodatkiem środka myjącego.
Strumień ten usuwa zapieczony pył i olej, a pył ze startych
okładzin zostaje namoczony i związany - nie dostaje się on
do powietrza.
Przykładowe tego typu urządzenie o symbolu 1000SR, nie-
mieckiej rmy Schickert, jest pokazane na fot.1. Jest ono
wyposażone w przepływowy ogrzewacz wody, ogrzewający
wodę do temperatury od 90 do 95
O
C w czasie ok. 60s.
W ty
m artykule zaprezentuję smary środki chemiczne nie-
zbędne w naprawie układów hamulcowych. O konieczności
stosowania wielu z nich, można przeczytać w prawie każdej
instrukcji serwisowej.
W sąsiedztwie rozdziału umieszczona jest tabela środków
tego typu, oferowanych przez rmy ATE, CRC, Liqui Moly,
Loctite i TRW Automotive (Lucas).
Woda z zanieczyszczeniami spływa do wanny separacyjnej o
symbolu 1000SW-FP. Jej zadaniem jest ltracja wody. Ważne
jest, aby zmniejszyć objętość wody zanieczyszczanej osa-
dem z hamulców podczas mycia. Jest on zanieczyszczeniem
szkodliwym, dlatego w Niemczech woda z jego zawartością
jest traktowana jako odpad specjalny, co dodatkowo kosz-
tuje. Wanna separacyjna umożliwia oddzielenie od wody
usuniętego osadu. Tylko ten osad jest usuwany jako odpad
specjalny, a woda jest wielokrotnie wykorzystywana.
Środki do mycia hamulców i ich części
Mycie hamulców, przed wykonaniem naprawy, nie jest
wdzięczną pracą - ale konieczną. Gwarantuje ono uzyskanie
wysokiej jakości naprawy. Drugim celem mycia hamulców
jest usunięcie pyłu ze zużytych okładzin ciernych w taki spo-
sób, aby nie był on wdychany przez osobę myjącą i naprawia-
jącą, bowiem zarówno pył z okładzin zawierających azbest
jak i bezazbestowych jest szkodliwy dla zdrowia. Dlatego też
absolutnie niedopuszczalne jest usuwanie pyłu pochodzą-
cego z okładzin ciernych, za pomocą strumienia sprężonego
powietrza.
Drugim zastosowaniem wanny separacyjnej 1000SW-FP, jest
np. zbieranie do niej płynu spływającego z układu chłodze-
nia, przed naprawą. Jeśli wiek płynu pozwala na jego powtór-
ne zastosowanie, jest on ltrowany celem usunięcia stałych
zanieczyszczeń. Pompa wanny separacyjnej umożliwia prze-
tłoczenie płynu do układu chłodzenia samochodu, przy na-
pełnianiu.
Mycie środkami chemicznymi - wady i
zalety
Zaprezentuję dwie metody czyszczenia hamulców.
Mycie hamulców gorącą wodą pod ciś-
nieniem
Do mycia jest używany środek chemiczny, tzw. płyn do my-
cia hamulców (fot.2). Może być używany również do mycia
sprzęgieł.
Mycie z użyciem płynu do mycia hamulców ma wymie-
nione poniżej zalety.
1. Jest proste i poręcz-
ne, a myte części szybko
wysychają.
2. Usuwa zanieczysz-
czenia:
• smarami i olejami,
• płynem hamulcowym,
• asfaltem,
• pyłem ze zużytych
okładzin ciernych.
Fot.1 Uniwersalna myjka dla hamulców samochodów ciężarowych, osobowych, silników
i różnych części, o symbolu 1000SC, rmy Schickert. Woda wraz z zanieczyszczeniami
spływa do wanny separacyjnej o symbolu 1000SW-FP, która ją ltruje, czyniąc zdatną do
ponownego użycia. (Źródło Schickert)
Czyści również paski klino-
we z trudno usuwalnych za-
nieczyszczeń. Nafta lub czy-
sta benzyna nie jest w stanie
rozpuścić tych wszystkich
Fot.2 Płyny do mycia hamulców w
aerozolu, oferowane przez rmy Liqui
Moly (a) i CRC (b). (Źródła: Liqui Moly,
CRC)
2
Dodatek techniczny
OBSŁUGA UKŁADÓW
HAMULCOWYCH
zanieczyszczeń.
3. Odtłuszcza elementy elektryczne i części przed malowa-
niem lub klejeniem.
• ochrona powierzchni współpracujących elementów przed
korozyjnym oddziaływaniem wody zawartej w płynie ha-
mulcowym;
• zmniejszenie ryzyka zablokowania współpracujących ele-
mentów układu hydraulicznego.
Ma też kilka poniżej podanych wad.
1. Mimo zapewnień i starań producentów, opary tych środ-
ków są szkodliwe dla zdrowia. Na wszystkich opakowaniach
jest umieszczone żądanie zapewnienia dobrego przewietrza-
nia pomieszczenia i ostrzeżenia przed niebezpieczeństwem
wybuchu zgromadzonych par. W przypadku braku dobrego
przewietrzania może nastąpić podrażnienie oczu i dróg od-
dechowych. Dlatego, jeśli rma specjalizuje się w naprawach
hamulców, szczególnie pojazdów ciężarowych, lepiej pomy-
śleć o zakupie urządzenia myjącego części hamulców gorącą
wodą, pod ciśnieniem.
Szczególnie dwa ostatnie punkty są istotne. Woda zawarta w
płynie hamulcowym, powoduje korozję powierzchni współ-
pracujących elementów, a warstwa korozji zmniejsza luz po-
między nimi. Tłoczek w cylinderku hamulca bębnowego lub
zacisku hamulca tarczowego, w następstwie korozji, porusza
się coraz ciężej.
Ponadto, jeśli rośnie temperatura tłoka i zacisku hamulca
tarczowego lub tłoczków i cylinderka hamulca bębnowego,
to zmieniają się wymiary tych części. Gdy luz pomiędzy nimi
zmniejsza się, to rośnie ryzyko zablokowania się tłoka zacisku
hamulcowego lub tłoczka cylinderka hamulcowego. Ponie-
waż warstwa rdzy zmniejsza luz pomiędzy współpracujący-
mi, wymienionymi elementami, więc ryzyko zablokowania
rośnie. Z wymienionych przyczyn wynika konieczność stoso-
wania takich smarów.
2. Podczas mycia, pył z startych okładzin ciernych nie zostaje
trwale związany. Środek w czasie mycia zapewnia (przynaj-
mniej powinien), że pył ten nie jest rozpylany w powietrze,
ale po odparowaniu środka, zmyty pył, a ściślej szkodliwe dla
nas jego drobne włókienka, ponownie przedostają się do po-
wietrza w warsztacie.
Stosując płyn do mycia hamulców należy:
Smary do elementów hydraulicznych układów hamulco-
wych i sterowania sprzęgłem, służą do pokrywania wszyst-
kich współpracujących części w czasie montażu, które mają
kontakt z płynem hamulcowym. Za pośrednictwem Inter
Cars-u (patrz tabela), takie smary oferują rmy: ATE (fot.3) i
TRW Automotive.
Dobrać wielkość opakowania do potrzeb. Przy przewidywa-
nym większym zużyciu, zamiast opakowań typu aerozol, na-
leży stosować dozowniki wielokrotnego użytku, a kupować
tylko sam środek myjący.
W przypadku trudno usuwalnych zanieczyszczeń, należy
dodatkowo użyć szmatki lub szczotki drucianej (pomocne
są małe, wąskie szczotki druciane do czyszczenia zacisków
hamulcowych).
Przy czyszczeniu hamulców, elementy gumowe, jeśli są do-
brej jakości, nie powinny ulec uszkodzeniu. Jednak wielu
producentów ostrzega, by sprawdzić odporność elemen-
tów gumowych na środek do mycia. Jeśli jednak środek ma
być użyty też do czyszczenia powierzchni lakierowanych lub
tworzyw sztucznych, to bezwzględnie trzeba przeprowadzić
próbę odporności na ten środek.
Fot.3 ATE Bremszylinder-Paste - smar do napraw, montażu i konserwacji czę-
ści układów hydraulicznych, które mają kontakt z płynami hamulcowymi klas
DOT 3, DOT 4 i DOT 5.1. (Źródło: Continental Teves)
Smary do ruchomych elementów hy-
draulicznych układów hamulcowych i
sterowania sprzęgłem
Po umyciu, zwery kowaniu części i ewentualnym ich polero-
waniu (celem usunięcia śladów korozji, można polerować po-
wierzchnię walcową tłoka zacisku hamulcowego i tłoczków
cylinderka hamulcowego oraz wewnętrzną powierzchnię
cylinderka hamulcowego; nie należy polerować powierzch-
ni gniazda zacisku hamulcowego, współpracującej z tłokiem
hamulcowym, bo nie ma możliwości prawidłowego wykona-
nia tej czynności), przed montażem podzespołów układu hy-
draulicznego, należy pokryć cienką warstwą takiego smaru
wymienione poniżej części.
Są to specjalne smary, które nie wchodzą w niepożądane re-
akcje z płynami hamulcowymi. Jeśli ich nadmiar dostanie się
do układu hamulcowego, nic się nie stanie - rozpuszcza się.
Cele stosowania tych środków są następujące:
• ułatwienie montażu elementów i obniżenie tarcia pomię-
dzy nimi podczas pracy;
Dodatek techniczny
3
OBSŁUGA UKŁADÓW
HAMULCOWYCH
Zastosowanie tych smarów pozwoli, że np. tłoczek zacisku
hamulca tarczowego będzie lekko przesuwał się zarówno
bezpośrednio po naprawie jak i wiele miesięcy potem. Ła-
twość ruchu tłoczka jest niezbędna dla zapewnienia prawid-
łowej pracy hamulców, szczególnie przy śliskiej nawierzchni.
Jeśli układ hamulcowy posiada układ ABS, to prawidłowy
ruch tłoczków w zaciskach gwarantuje też prawidłowość
pracy tego układu. Chcę podkreślić, że stosowanie tych sma-
rów nie zwalnia z dbałości o płyn hamulcowy.
Fot.4 Zacisk hamulca tarczowego. Podczas montażu należy pokryć smarem,
który może mieć kontakt z płynem hamulcowym, następujące elementy: A
- wewnętrzną powierzchnię osłony tłoka; B - pierścień uszczelniający; C - po-
wierzchnie wewnętrzną cylindra i zewnętrzną tłoka zacisku
Do smarowania części będących w kontakcie z płynem ha-
mulcowym, nie wolno używać żadnych innych smarów jak
tylko dopuszczone do tego kontaktu!
1. W zacisku hamulca tarczowego (fot.4):
Smary do połączeń ruchowych mecha-
nizmów hamulcowych
• wewnętrzną powierzchnię osłony tłoka A;
• pierścień uszczelniający B;
• powierzchnie C - wewnętrzną cylindra i zewnętrzną tłoka
zacisku.
Smarowanie tego typu połączeń, ma duże znaczenie, ze
względu na sprawność hamulca. Mimo dużych nacisków
jednostkowych, wysokiej temperatury oraz środowiska
sprzyjającego korozji (woda, woda z solą), te smary powinny
zapewnić możliwość swobodnego przemieszczania się ele-
mentów hamulca, bez zacięć, tak, aby:
klocki hamulcowe były jednocześnie dosuwane do tarcz ha-
mulcowych i z taką samą siłą do nich dociskane;
gdy hamulec nie jest używany, klocki hamulcowe nie ociera-
ły o tarczę hamulcową, bo powoduje to wzrost zużycia pali-
wa, klocków i tarczy hamulcowej, a przede wszystkim może
spowodować powstanie różnic grubości tarczy hamulcowej,
które są powodem nieprawidłowej pracy hamulców.
Do smarowania ruchowych połączeń mechanizmów hamul-
cowych, które nie mają styku z płynem hamulcowym, służą
smary, które proponuję podzielić na dwie, scharakteryzowa-
ne poniżej grupy.
Smary zalecone przez producenta układu hamulcowego lub
samochodu. Ze względu na różnorodność konstrukcji ha-
mulców, uważam że najlepszym rozwiązaniem jest używanie
smarów, które do danych miejsc zalecił producent układu ha-
mulcowego lub samochodu. Tutaj za przykład podam ofertę
smarów rmy TRW Automotive, która w swojej grupie marek
ma znanego producenta hamulców, rmę Lucas.
2. W cylinderku hamulca bębnowego:
• ewnętrzne powierzchnie osłon tłoczków;
• pierścienie uszczelniające lub tłoczki gumowe;
• powierzchnie - wewnętrzną cylinderka i zewnętrzne tłocz-
ków.
3. W pompie hamulcowej (fot.5):
• zewnętrzną powierzchnię uszczelki A (wskazane jest prze-
strzeganie instrukcji montażowych producentów, gdyż np.
ATE wymaga smarowania tylko zewnętrznej powierzchni
uszczelki, po jej zamontowaniu, a do montażu uszczelki w
gnieździe użycie spirytusu);
• zewnętrzne powierzchnie tłoczka B;
• powierzchnie C - wewnętrzną korpusu pompy i zewnętrz-
ne tłoczków.
Fot.5 Pompa hamulcowa lub układu hydraulicznego sprzęgła. Podczas mon-
tażu należy pokryć smarem, który może mieć kontakt z płynem hamulcowym,
następujące elementy: A - zewnętrzną powierzchnię uszczelki; B - zewnętrzne
powierzchnie tłoczka; C - powierzchnie wewnętrzną korpusu pompy i zewnętrz-
ne tłoczków
Oferuje ona smary do ściśle określonych zastosowań. Przy-
kładowo smar PFG106 służy do smarowania trzpieni prowa-
dzących „pływających” zacisków hamulców tarczowych typu
„Colette” Lucas-a (fot.6) i trzpieni prowadzących zacisków
hamulców tarczowych innych rm. Smar PFG101 służy na-
tomiast do smarowania rozpieraczy i mechanizmu regulacji
odstępu szczęk od bębna w hamulcach bębnowych. Jednak
do smarowania powierzchni współpracy szczęki hamulco-
wej z: tłoczkami cylinderka hamulcowego, prowadnicami
oraz powierzchniami oporowymi tarczy nośnej hamulca
bębnowego, producent zaleca specjalny smar dostarczany w
zestawach naprawczych hamulców bębnowych. Do tej gru-
4
Dodatek techniczny
 OBSŁUGA UKŁADÓW
HAMULCOWYCH
metali ciężkich. Takie smary były od dawna i są w ofercie wie-
lu producentów, jednak producenci hamulców opowiadają
się za ich niestosowaniem. Głównie dotyczy do smarów na
bazie miedzi, bo stały się one popularne wśród mechaników.
Wynika to z dwóch powodów.
Fot.6 Zacisk „pływający” hamulca (Lucas/TRW) 2, może przemieszczać się
względem uchwytu zacisku 1 (zamocowany do obudowy osi lub zwrotnicy), w
kierunkach wskazanych strzałką, za pośrednictwem trzpieni 4, osłoniętych gu-
mowymi osłonami 3. Odpowiednim do tego smarem np. PFG106 (TRW), należy
smarować powierzchnie A współpracy trzpienia 4 i uchwytu zacisku 1. Podczas
wymiany klocków hamulcowych lub przeglądu hamulców należy zwrócić uwa-
gę na stan osłon gumowych oraz na to, czy trzpienie 4 poruszają się lekko, bez
zacięć.
1. Smar na bazie miedzi, w kontakcie z częściami aluminio-
wymi, zwiększa skłonność do zjawiska korozji elektroche-
micznej, na styku obu metali. Miedź ma bowiem potencjał
elektrochemiczny +0,34 V, a aluminium -1,67 V, co sumarycz-
nie daje różnicę potencjałów 2,01 V. Powoduje to powstanie
mini ogniwa elektrycznego, które szczególnie w środowisku
wody z solę (spełnia ona rolę elektrolitu) przyspiesza wspo-
mniane zjawisko. Mówiłem o przewidywanych problemach
wynikających z tego zjawiska wiele lat temu, dlatego z sa-
tysfakcją przyjąłem informację techniczną rmy TRW Auto-
motive, przestrzegającą przed używaniem smarów na bazie
miedzi, z tego powodu.
2. Według producentów hamulców, smary stosowane w
hamulcach z ABS-em lub czujnikami zużycia klocków hamul-
cowych:
• nie mogą zawierać miedzi i metali ciężkich;
• nie mogą przewodzić prądu elektrycznego.
py należy też smar PFG110, który zastępuje smary: PFG101,
PFG102 i PFG106.
Smary, które nie spełniają
tego warunku, mogą za-
kłócać pracę czujników
prędkości obrotowej kół
układów ABS i czujników
zużycia klocków hamul-
cowych.
Należy też pamiętać, o smarowaniu części mechanizmu ha-
mulca ręcznego. Jest rzadko obsługiwany a pracuje w trud-
nych warunkach: wilgoć, podwyższone temperatury oraz
duże naciski jednostkowe. Dla zapewnienia im ruchliwości
i ochrony antykorozyjnej, należy stosować odpowiednie dla
nich środki smarne.
Częściową alternatywą
w stosunku do smarów
na bazie miedzi, są sma-
ry na bazie aluminium,
ponieważ nie powoduje
korozji w kontakcie z alu-
minium, ale one również
przewodzą prąd elek-
tryczny, wiec nie mogą
być stosowane w samo-
chodach z systemami
ABS i czujnikami zużycia
klocków hamulcowych.
Uważam, że smary z tej grupy powinny stosować przede
wszystkim serwisy specjalizujące się w naprawach układów
hamulcowych, aby zapewnić najwyższą fachowość i jakość
wykonywanych prac.
Fot.7 Smar ATE Plastilube. (Źródło: Conti-
nental Teves)
Smary do połączeń ruchowych me-
chanizmów hamulcowych, ogólnego
przeznaczenia, niezawierające cząstek
miedzi i metali ciężkich.
Są to smary przeznaczone przez producentów do smarowa-
nia mechanizmów hamulców. Przeważnie producenci poda-
ją, że służą one do:
• pokrywania tylnej ścianki płytki nośnej klocków hamulco-
wych i ich prowadnic w uchwycie zacisku hamulcowego;
• smarowania mechanizmów hamulców, ogólnie, bez okre-
ślania szczegółowo, których.
Z powyżej podanych po-
wodów, zdecydowanie
zaleca się stosowanie do
smarowania połączeń
ruchowych smarów bez
dodatków cząstek miedzi
i metali ciężkich, zdolne
do przenoszenia dużych
nacisków, wytrzymujące
wysokie
Fot.8 Smar „Bremsen-Anti-Quietsch” r-
my Liqui Moly w saszetce (a) i smar „CRC
Bräklube” rmy CRC (b). (Źródła: Liqui
Moly, CRC)
W tej grupie nie ma smarów zawierających cząstki miedzi i
temperatury,
Dodatek techniczny
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

happyhour.opx.pl