Ocena nastroju kobiet

Ocena nastroju kobiet, Psychopatologia

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
PRACA ORYGINALNA
ISSN 1643–0956
Małgorzata Dąbkowska
Collegium Medicum
Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Katedra i Klinika Psychiatrii w Bydgoszczy
Ocena nastroju kobiet
— ofiar przemocy domowej
Mood assessment in women — victims of domestic violence
STRESZCZENIE
Celem badania była ocena wpływu traumatycznych
przeżyć na zdrowie psychiczne kobiet, które dozna-
wały niekiedy przez wiele lat przemocy w domu, oraz
udzielenie pomocy psychiatrycznej grupie cierpiącej
na stwierdzone zaburzenia. Podczas konsultacji sto-
sowano skale psychometryczne: Skalę Samooceny
Depresji Becka (BDI) i Skalę Depresji Hamiltona
(HDRS). Grupę badaną stanowiło 22 kobiet w wieku
15–49 lat, średnia wieku wynosiła poniżej 30 lat.
Wszystkie kobiety doznawały długotrwałej przemo-
cy ze strony mężów lub konkubentów (w dwóch
przypadkach ze strony ojców). Sprawcy stosowali
przemoc psychiczną (słowne poniżanie, grożenie,
wyśmiewanie, ograniczanie finansowe, wyłudzanie)
lub przemoc fizyczną (bicie, duszenie, wiązanie,
wymuszanie współżycia, zamykanie w domu). Prze-
moc trwała w wypadku różnych kobiet od pół roku
do 20 lat. Nasilenie depresji wśród badanych kobiet
w HDRS wynosiło średnio 18,5 pkt, a w BDI 22,6 pkt.
Depresję stwierdzano u 86,3% (HDRS) lub 77% (BDI)
kobiet z badanej grupy. U 59% kobiet nasilenie de-
presji było lekkie, u 23% — średnie (BDI). U 18% ko-
biet według HDRS nasilenie depresji było lekkie,
u 23% — średnie, a u 37% — ciężkie, zaś u 9% kobiet
— bardzo ciężkie. U kobiet poniżej 30 rż. średnia punk-
tacja w HDRS wynosiła 13,5 pkt, a u kobiet powyżej
30 rż. 23,5 pkt (wg BDI odpowiednio 12,6 pkt
i 27,8 pkt). Traumatyczne przeżycia, których dozna-
wały kobiety w wyniku przemocy, były źródłem de-
presji. Głębsze obniżenie nastroju stwierdzono
u kobiet powyżej 30 rż.
Słowa kluczowe: przemoc domowa, kobiety, depresja
ABSTRACT
The study examine whether certain psychiatric dis-
orders as depression are associated with adverse life
events, especially home bullying
.
The aim of the study
was an assessment of traumatic events’ (home bul-
lying) influence on victims’ mental condition. Sub-
jects: The examined group consisted of 22 women
at the age between 15 and 49 years, the average
age 30 years. All examined women were residents
of home bullying victims hostel or single mothers
hostel. Method: Investigation, psychiatric examina-
tion, mood’s estimation by Beck Depression Inven-
tory and 17-items Hamilton Depression Rating Scale
(HDRS). Results: All women were subject of long-last-
ing home bullying from either a husband or a part-
ner (also from a father in two cases). Perpetrators
used psychical violence (humiliating, menacing, de-
riding, setting financial limits, cheating victims out
of money) or physical violence (beating and spank-
ing, strangling, tieing together, sexual intercourse
forcing, locking in a house). The stability of violence
was between half of the year and over twenty years.
The average level of intensity of depression accord-
ing to HDRS was 18.5 points, whereas according to
Beck Depression Inventory was 22.6 points. Depres-
sion was found at 86.3% (HDRS) or 77% (Beck De-
pression Inventory) of the group. In 59% of women
the light intensity depressions were found, in 23%
— medium intensity depressions (Beck Depression
Inventory). In 18% of women the light intensity de-
pressions were found (mood’s estimation by HDRS ),
in 23% — medium intensity depressions, in 37%
— hard intensity depressions, in 9% of women
Adres do korespondencji: dr med. Małgorzata Dąbkowska
Collegium Medicum
UMK
Katedra i Klinika Psychiatrii w Bydgoszczy
ul. Kurpińskiego 19, 85–096 Bydgoszcz
tel.: (052) 585 42 61
e-mail: gosiadabkowska@yahoo.com
Psychiatria w Praktyce Ogólnolekarskiej 2005; 2 (5): 74–77
Copyright © 2005 Via Medica
74
www.psychiatria.med.pl
 Małgorzata Dąbkowska,
Ocena nastroju kobiet
— very hard intensity depression. In women aged
under 30 years the average depression intensity (ac-
cording to Hamilton Depression Rating Scale) was
13.5 points and in women above 30 years was
23.5 points (according to Beck Depression Inventory
12.6 points and 27,8 points). Conclusions: Traumat-
ic events caused by home bullying can be a source
of depression in victims. Deeper depression intensi-
ty was observed in women over age of 30 years.
sie nawiązywania znajomości dziewczęta doświad-
czają przemocy fizycznej lub seksualnej [3]. Kobiety,
które doznały przemocy w dzieciństwie, łatwiej re-
agują depresją na życiowe stresy w okresie dorosło-
ści, co sprzyja uzależnieniu [4]. Przeważającej liczbie
(60–75%) przypadków przemocy w stosunku do
partnerki towarzyszy przemoc wobec dzieci [5]. Ro-
dzaj doznanej krzywdy wpływa na późniejsze zacho-
wania ofiar. Fizyczna przemoc sprzyja agresji, a wy-
korzystanie seksualne zachowaniom lękowym [6].
Szczególnie negatywnym rodzajem traumy jest by-
cie świadkiem przemocy w domu. Najczęściej doty-
czy to przemocy skierowanej wobec matki dziecka
ze strony konkubenta [7]. Znaczące negatywne zda-
rzenia wywołujące stres sprzyjają zaburzeniom emo-
cjonalnym, nieprawidłowej reaktywności afektywnej
i kształtują nieprawidłowe style radzenia sobie, co
może prowadzić do uwikłania się w mechanizm uza-
leżnienia [8].
Celem pracy była ocena wpływu traumatycz-
nych przeżyć doznanych w wyniku przemocy domo-
wej na nastrój kobiet — ofiar tej przemocy, wyróż-
nienie czynników niekorzystnych dla zdrowia psy-
chicznego ofiar oraz udzielenie pomocy psychiatrycz-
nej grupie ze stwierdzonymi zaburzeniami.
Key words: domestic violence, women, depression
Wstęp
Przemoc domowa dotyczy seksualnego, psy-
chologicznego i fizycznego zniewalającego działa-
nia przeciwko kobietom lub dziewczętom ze strony
partnerów. Kobiety, przeciwko którym stosowano
przemoc, o wiele częściej korzystają z opieki medycz-
nej, wymagają częściej pomocy w trybie pilnym, cier-
pią z powodu nadużywania alkoholu i leków, o wie-
le częściej mają depresję i podejmują próby samo-
bójcze oraz częściej wymagają leczenia psychiatrycz-
nego. Prawie 1/3 kobiet w pewnym okresie życia staje
się ofiarą przemocy domowej. Coraz częstszym zja-
wiskiem jest zgłaszanie organom ścigania aktów tej
przemocy. W województwie kujawsko-pomorskim
w 2003 roku spośród 6511 ofiar przemocy domowej
objętych interwencją procedury „Niebieskiej Karty”
przeważająca liczba (65%) to kobiety. Na drugim
miejscu są dzieci do 13 roku życia (18%) oraz mło-
dzież w wieku 13–18 lat (12%). Jedynie 4,8% męż-
czyzn doświadczało przejawów agresji ze strony oto-
czenia. Przemoc w rodzinie to zamierzone i wyko-
rzystujące przewagę sił działanie przeciw członkowi
rodziny, naruszające prawa i dobra osobiste, powo-
dujące cierpienie i szkody. Charakteryzując przemoc
w rodzinie, należy podkreślić jej ważną cechę — in-
tencjonalność, czyli zamierzone działanie człowieka,
które ma na celu kontrolowanie i podporządkowa-
nie ofiary. Siły ofiary i sprawcy są nierównomiernie
rozłożone. W wyniku przemocy zostają naruszone
prawa i dobra osobiste ofiary. Powoduje ona cier-
pienie i ból, tym większy, im bliższy jest sprawca prze-
mocy. W życiu kobiety są momenty szczególnie zwią-
zane z ryzykiem ujawnienia się przemocy. Ryzyko
wzrasta w okresach ustalania relacji między partne-
rami, podczas ciąży, w okresie rozrodczym, towa-
rzyszy też problemowi nadużywania substancji psy-
choaktywnych [1]. Przemoc ze strony mężczyzn wiąże
się z ich zawodowymi kłopotami i sytuacją utraty
[2]. Przemoc ze strony bliskiej osoby w wypadku 25%
kobiet zaczyna się już w okresie dojrzewania. W okre-
Materiał i metody
Grupę badaną stanowiły 22 kobiety będące
ofiarami przemocy w rodzinie. Najmłodsza ofiara
miała 15 lat, a najstarsza 49 lat. Średnia wieku wy-
nosiła 30 lat. Badane kobiety przebywały w Domu
Samotnej Matki w mieście wojewódzkim lub w ho-
stelu dla ofiar przemocy. Czas od ostatniego przeży-
cia traumatycznego wynosił od 2 tygodni do 6 mie-
sięcy. Czas trwania przemocy w stosunku do bada-
nych ofiar był zróżnicowany — od pół roku do
20 lat. Prawie wszystkie badane osoby doznały prze-
mocy ze strony męża lub konkubenta, a dwie naj-
młodsze badane osoby ze strony ojca. Podczas bada-
nia korzystano z ustrukturalizowanego kwestiona-
riusza dotyczącego danych demograficzno-klinicz-
nych oraz rodzaju przemocy, czasu trwania przemo-
cy, uzyskanego wsparcia społecznego, traumatycz-
nych przeżyć w dzieciństwie. Do oceny nastroju wy-
korzystano skale psychometryczne przystosowane do
pomiaru depresji: Skalę Samooceny Depresji Becka
(BDI,
Beck Depression Inventory
) oraz 17-punktową
Skalę Depresji Hamiltona (HDRS,
Hamilton Depres-
sion Rating Scale
). Konsultacje były przeprowadza-
ne na terenie ośrodków, a następnie kontynuowano
opiekę psychiatryczną w Poradni Przyklinicznej Kli-
www.psychiatria.med.pl
75
 Psychiatria w Praktyce Ogólnolekarskiej 2005, tom 5, nr 2
niki Psychiatrii w Bydgoszczy — Ośrodku Interwencji
Kryzysowej.
szukać pomocy instytucjonalnej mimo posiadania
rodziców lub rodzeństwa. Na całym świecie u bar-
dzo dużej liczby kobiet, które doznały traumatycz-
nych doświadczeń, występują poważne choroby psy-
chiczne [9]. W badaniach fińskich potwierdzono
wpływ traumatycznych doświadczeń na zdrowie
psychiczne. Negatywne przeżycia są jednym z czyn-
ników ryzyka depresji [10]. Badania chińskie podkre-
ślają bardziej znaczący wpływ przemocy na zdrowie
psychiczne niż fizyczne wykorzystywanych kobiet
[11]. W badaniach meksykańskich obejmujących duże
grupy kobiet
stwierdzono, że ryzyko depresji u ko-
biet, które doznały przemocy, jest bardzo wysokie.
Spośród kobiet, które doświadczają przemocy, więk-
szość (77%) doznaje przemocy fizycznej, pozostałe
przemocy psychicznej [12]. W badanej grupie kobie-
ty doznawały zarówno psychicznej, jak i fizycznej
agresji ze strony partnerów. Wyniki badań wskazują
na potrzebę uwzględniania podczas leczenia depre-
sji sytuacji domowej kobiet z depresją. Dotychcza-
sowe dane mówią o rzadkim ujawnianiu aktów prze-
mocy przez ofiary wobec otoczenia, w tym także służ-
by zdrowia. Samo leczenie depresji u kobiet, które
nadal doznają przemocy w swoim środowisku, może
się okazać niewystarczające.
Wyniki i dyskusja
Kobietom, które były zmuszone opuścić swoje
domy z powodu przemocy doznawanej od bliskiej
osoby i przebywały w Domu Samotnej Matki lub
w hostelu dla ofiar przemocy, zaproponowano kon-
sultacje psychiatryczne. W ośrodkach tych ofiary prze-
mocy miały zapewnioną pomoc psychologiczną.
Mimo niekiedy długiego okresu trwania traumatycz-
nych wydarzeń prawie żadna ofiara nie korzystała
z pomocy psychiatrycznej. Sprawcy stosowali prze-
moc psychiczną lub fizyczną (tab. 1).
Traumatyczne przeżycia, których doznawały
kobiety w wyniku przemocy, były źródłem depresji.
Depresję stwierdzono u 86,3% (HDRS) lub 77% (BDI)
kobiet z badanej grupy. Nasilenie depresji wśród
badanych kobiet w HDRS wynosiło średnio 18,5 pkt,
a w Skali BDI 22,6 pkt. U kobiet stwierdzano różne
nasilenie depresji (tab. 2).
U kobiet poniżej 30 rż. średnia punktacja
w HDRS wynosiła 13,5 pkt, a u kobiet powyżej 30 rż.
23,5 pkt (wg BDI odpowiednio 12,6 pkt i 27,8 pkt).
Głębsze obniżenie nastroju stwierdzono u kobiet
powyżej 30 rż. Mimo złego stanu psychicznego więk-
szość kobiet podejmowała obowiązki wychowawcze.
Niepokojąco wiele kobiet nie miało wsparcia w swo-
ich rodzinach generacyjnych i zmuszone były one
Wnioski
1. Traumatyczne wydarzenia związane z przemocą
domową są źródłem depresji u ofiar.
2. Głębsze nasilenie depresji stwierdzano u kobiet
po 30 rż.
3. Ofiary przemocy domowej w większości nie ko-
rzystają z opieki psychiatrycznej.
Tabela 1. Rodzaje stosowanej przemocy
Table 1. Type of violence
Rodzaj przemocy
Przemoc psychiczna
Przemoc fizyczna
PIŚMIENNICTWO
słowne poniżanie,
bicie,
1. Tilley D.S., Brackley M. Violent lives of women: critical points
for intervention-phase I focus groups. Perspect. Psychiatr. Care.
2004; 40: 157–166.
2. Cano A., Vivian D. Are life stressors associated with marital
violence? Journal of Family Psychology. Newbury Park 2003;
17: 302.
3. Martin S., Clark K., Lynch S., Kupper L., Cilenti D. Violence in
the lives of pregnant teenage women: Associations with mul-
tiple substance use. American Journal of Drug and Alcohol
Abuse 1999; 25: 425–440.
4. Hammen C., Henry R., Daley S.E. Depression and sensitization
to stressors among young women as a function of childhood
adversity. J. Consult. Clin. Psychol. 2000; 68: 782–787.
5. Hall J. Geography of childhood sexual abuse: women’s narra-
tives of childhood environments. Advances in Nursing Science
1998; 18: 29–47.
6. Silva R., Alpert M., Munoz D. i wsp. Stress and vulnerability to
posttraumatic stress disordepr in children and adolescents.
Th. Am. J. Psychiatry 2000; 157: 1229–1230.
7. Jaffe P., Wolfe D., Wilson S., Zalc L. Similarities in behavioral
grożenie,
duszenie,
wyśmiewanie,
wiązanie,
ograniczanie
wymuszanie współżycia,
finansowe,
zamykanie w domu
wyłudzanie
Tabela. 2 . Odsetek grupy o różnym nasileniu depresji
Table 2. Depression severity in the study group
Nasilenie
Skala Depresji
Skala Samooceny
depresji
Hamiltona
Depresji Becka
Bardzo ciężkie
9%
Ciężkie
37%
Średnie
23%
23%
Lekkie
18%
59%
76
www.psychiatria.med.pl
 Małgorzata Dąbkowska,
Ocena nastroju kobiet
and social maladjustment among child victims and witnessnes
to family violence. Am. J. Orthopsychiatry 1986; 56: 142–146.
8. Wiers R.W., Sergeant J.A., Gunning W.B. Psychological me-
chanisms of enhanced risk of addiction in children of alcoho-
lics: a dual pathway? Acta Paediatr. Suppl. 1994; 404: 9–13.
9. Goodman L., Rosenberg S., Mueser T., Drake R. Physical and
sexual assault history in women with serious mental illness:
prevalence, correlates, treatment and future research direc-
tions. Schizophrenia Bulletin 1997; 23: 685–696.
10. Tanskanen A., Hintikka J., Honkalampi K., Haatainen K.,
Koivumaa-Honkanen H., Viinamaki H. Impact of multiple trau-
matic
experiences on the persistence of depressive symptoms
— a population-based study. Nord. J. Psychiatry 2004; 58: 459–
–464.
11. Hou W.L., Wang H.H., Chung H.H. Domestic violence against
women in Taiwan: their life-threatening situations, post-trau-
matic responses, and psycho-physiological symptoms: an in-
terview study. Int. J. Nurs. Stud. 2005; 42: 629–636.
12. Coker A., Smith P., McKeown R., King M. Frequency and cor-
relates of intimate partner violence by type: Physical, sexual,
and psychological battering. American Journal of Public He-
alth 2000; 90: 554–559.
www.psychiatria.med.pl
77
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

happyhour.opx.pl