Od przedszkolaka do pierwszaka - ...

Od przedszkolaka do pierwszaka - program wychowania przedszkolnego(1), programy nauczania przedszkolnego

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
OD
PRZEDSZKOLAKA
DO
PIERWSZAKA
Program wychowania przedszkolnego
Iwona Broda
ZAWIERCIE 2009
Spis treści
Charakterystyka programu i procedura osiągania celów
3
Jak pomóc przedszkolakowi zostać pierwszakiem. Wskazówki metodyczne dotyczące
realizacji programu
12
Jestem przedszkolakiem – zostanę pierwszakiem.
Koncepcja wychowawczo-dydaktyczno-opiekuńcza. Materiał edukacyjny
17
Jestem trzylatkiem – będę czterolatkiem
19
Jestem czterolatkiem – będę pięciolatkiem
37
Jestem pięciolatkiem – będę sześciolatkiem
56
Potraię tak wiele, ale mogę i chcę więcej
77
Diagnoza przedszkolna, czyli jak badać, aby wyniki były prawdziwe?
96
Co jeszcze można zrobić, aby dokładniej poznać swojego wychowanka?
112
„Młodszaki i starszaki”, czyli jak można prowadzić zajęcia w grupie różnowiekowej
115
Szanowna koleżanko i kolego!
120
Informacja o autorce programu „Od przedszkolaka do pierwszaka”
121
Podstawy prawne
122
Literatura
123
2
Charakterystyka programu
i procedura osiągania celów
Program „Od Przedszkolaka do Pierwszaka” precyzuje organizację procesu wychowawczo-dydaktycz-
nego. Zwraca się w nim uwagę na
celowość działań nauczyciela i dziecka
. Program jest
uporządko-
wanym zbiorem celów ogólnych
, czyli tych adresowanych do nauczyciela, określających jego zamysł,
zamiar, strategię pracy i
celów operacyjnych
zwanych też szczegółowymi, określających konkretne
osiągnięcia, umiejętności dzieci, wskazuje także wiadomości i treści, które dziecko opanuje, zdobędzie
w wyniku planowanych działań wychowawczo-dydaktycznych. Cele operacyjne wynikają z celów ogól-
nych. Taki układ treści w znacznym stopniu ułatwia opracowywanie narzędzi badawczych, niezbędnych
do
diagnozowania osiągnięć wychowanków
.
Program jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego, ściśle się do niej od-
nosi. Punktem wyjścia do opracowania Programu stały się cele wychowania przedszkolnego okre-
ślone w podstawie programowej wychowania przedszkolnego.
GŁÓWNE CELE WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO OKREŚLA PODSTAWA
PROGRAMOWA:
1.
Wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych po-
trzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji:
●
Wszystkie uzdolnione przedszkolaki potrzebują konkretnych, prawdziwych sytuacji w których mogą
wypróbować swoje pomysły, możliwości. To punkt wyjścia dla nauczyciela i rodzica.
●
Każde dziecko jest indywidualnością, nie można więc użyć jednego wzorca dla wspomagania
wszystkich uzdolnionych dzieci, ale wykorzystać własne pomysły dostosowane do indywidualnych
cech i możliwości wychowanka.
●
Dla dziecka należy tworzyć sytuacje, w których mogłoby wykorzystać swój twórczy potencjał. Należy
stymulować intelekt dziecka. Sprawdzają się tutaj metody aktywizujące, w tym służące rozwiązywaniu
problemów, mobilizujące do myślenia przyczynowo-skutkowego. Sprawdzają się również działania
w „kącikach zainteresowań”, w których można doskonale umożliwić dzieciom poprzez dobór odpo-
wiednich pomocy, środków dydaktycznych, zabawek, rozwijanie i odkrywanie swoich możliwości.
●
W przedszkolu oprócz zorganizowanych zajęć zdarza się wiele sytuacji, które można wykorzystać
do kształtowania czynności intelektualnych chociażby wynikających z zabawy dziecięcej czy zajęć
codziennych np. podczas nakrywania do stołu sprawdzenie czy wystarczy dla wszystkich łyżek,
rozdzielanie „po jednej dla każdego” czy też poranne liczenie – ustalanie ile dzieci przyszło do grupy,
ustawienie w szeregi dziewczynek i chłopców – porównywanie „na oko” kogo jest więcej, poprzez
kolejne ustawianie się w pary chłopiec – dziewczynka, zabawa samochodami tak ulubiona szczególnie
przez chłopców wzbudza zainteresowanie i zdobywanie wiedzy technicznej u dzieci. Każda sytuacja
nadarzająca się w ciągu całego dnia w przedszkolu może stać się okazją do nauki.
●
Niezwykle ważne jest hartowanie emocjonalne dzieci, które pomaga wszystkim dzieciom radzić
sobie w życiu. Odporność emocjonalna warunkuje udane funkcjonowanie w grupie, udaną edukację.
Zawsze pamiętać trzeba o tym, że należy wspierać swojego wychowanka w działaniach, motywować
go do podejmowania zadań, chwalić umacniając jego poczucie wartości, pozwolić mu działać
i doświadczać. Błędem jest wyręczanie pojmowane jako troska i pomoc.
3
OD PRZEDSZKOLAKA DO PIERWSZAKA
2.
Budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, aby lepiej orientowały się w tym,
co jest dobre, a co złe:
●
Budowanie systemu wartości zaraz po zaspokojeniu opieki materialnej jest w pierwszej kolejności
najważniejszym zadaniem rodziców, a następnie wychowawców. Wyuczone wartości stanowią
podłoże do kształtowania się charakteru dziecka i rzutują na przyszłe funkcjonowanie
w społeczeństwie.
●
Naukę wartości należy rozpocząć od oddziaływania własnym przykładem. Rodzic, nauczyciel
stanowi wzór do postępowania. Dziecko – wnikliwy obserwator utożsamia się z tym wzorem.
Ponadto – niezwykle ważne – dziecko musi czuć się kochane bez względu na wszystko. To klucz do
osiągania celu.
●
Dla dziecka zabawa jest formą podstawową jego działalności, dobrze jest więc poprzez zabawę uczyć
wartości. W trakcie jej trwania można uświadomić dziecku co jest dobre a co złe. Poza tym wszelkie
wspólne działania np. gotowanie, taniec, gra, wycieczka jest terenem do wprowadzania w świat
wartości. Nie sposób oczywiście pominąć bajek – skarbnicy wartości. Doskonałą formą jest także
zabawa w teatr, dzięki której dziecko może wniknąć w przeżycia bohaterów, poznać skutki ich
zachowań.
3.
Kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie
w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego znoszenia stresów i porażek:
●
Kształtowanie odporności emocjonalnej od najmłodszych lat warunkuje przyszłe życie człowieka.
Już w grupie przedszkolnej pomaga funkcjonować dziecku.
●
Hartowanie emocjonalne należy prowadzić metodą małych kroczków, stopniowo zaczynając od
umożliwienia dzieciom wyrażania emocji na różne sposoby, niewerbalnie i werbalnie. Sprawdza się
tu „kostka uczuć”, czy „symboliczne emocjonalne buźki”. W dalszej kolejności uczyć dzieci radzenia
sobie z emocjami, stresem, napięciem. Warto wykorzystać każdą nadarzającą się sytuację, wydarzenie
w przedszkolu, spontaniczną zabawę. Należy pamiętać o tym, ze ważne są zarówno emocje pozytywne
i negatywne. Jednak trzeba nieustannie czuwać nad przebiegiem działań kształcących odporność
emocjonalną, aby emocje nie osiągnęły poziomu destrukcji.
●
Nie można wyręczać dziecka jeśli nie radzi sobie z zadaniem, ale raczej wspierać, motywować i tak
dobierać formy pracy aby dziecko osiągało zamierzone cele. Doskonale sprawdza się propozycja
konstruowania gier prof. Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej. Dziecko bowiem zawsze tak ułoży grę aby
potraiło w nią grać. Uczy się więc tu podejmowania decyzji, twórczego myślenia, sensownych
działań, wytrwałości, poczucia własnej wartości. W trakcie gier dziecko uczy się zarówno przeżywania
sukcesu jak i znoszenia porażki. Ważny jest też dobór gotowych gier do możliwości dzieci. Gry takie
winny mieć pozytywny wpływ na dziecko oraz – co niezwykle ważne – winny wyzwalać takie
emocje, które dziecko jest w stanie wytrzymać.
4.
Rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach z dzieć-
mi i dorosłymi:
●
Pierwsze kontakty społeczne nawiązuje dziecko w rodzinie. Zachowania społeczne „wyniesione
z domu” są wyjątkowo trwałe gdyż kształtowane w okresie, w którym psychika dziecka jest niezwykle
plastyczna. Wchodząc do grupy przedszkolnej dziecko staje się członkiem pierwszej większej
społeczności. Dziecko stopniowo dostrzega obecność innych dzieci, chce się z nimi bawić. Jakość
kontaktów z rówieśnikami i osobami dorosłymi uzależniona jest od rozwoju emocjonalnego
i moralnego.
4
Charakterystyka programu i procedura osiągania celów
●
Rozwijanie umiejętności społecznych dzieci wiąże się tworzeniem takich sytuacji, które umożliwią
dziecku rozwijanie więzi z innymi osobami, co z kolei pozwoli na współdziałanie i coraz lepsze
funkcjonowanie w grupie.
●
Doskonałym terenem zdobywania umiejętności jest oczywiście zabawa. To w jej trakcie dziecko
dokonuje wyboru zabawki, często musi ustąpić, nawiązuje dialog z innymi, uczy się odporności
emocjonalnej. W sytuacjach zabawowych może dochodzić do konfliktów w szczególności
u najmłodszych dzieci, które przecież jeszcze znajdują się w fazie egocentryzmu. Tu nauczyciel
winien stwarzać sytuacje gdzie dzieci będą uczyły się wzajemnego słuchania, gdzie będą mogły
pokazać umiejętność komunikowania się niewerbalnie i werbalnie. U maluchów może przydać się
ulubiona maskotka, z udziałem której można inicjować zabawy integracyjne. Doskonale sprawdza
się też „chusta animacyjna”. Wykorzystując ją do wspólnego tańca, wykonania zadania czy ćwiczenia
angażuje się cała grupa. Świetnie sprawdza się w szczególności u starszych przedszkolaków zabawa
w teatr, drama gdzie dzieci wcielają się w role, nawiązują kontakt odgrywając scenki. Społecznie
ważne, codzienne role odgrywają dyżurni. Najczęściej pełnią dyżury we dwoje dzieląc się obowiązkami
i zadaniami, wchodząc na wysoki stopień uspołecznienia.
●
Ważnym krokiem jest tworzenie na miarę przedszkolaka systemu norm i zasad regulujących życie
w grupie. Z dziećmi zawiera się umowy, wprowadza proste nakazy i zakazy. Można stworzyć
wspólnie z wychowankami „kodeks przedszkolaka”, zawrzeć kontrakt grupowy. Pełnią one rolę
pierwszych ważnych dokumentów dla przedszkolaka.
●
Priorytetem w rozwijaniu umiejętności społecznych jest nieustanne oddziaływanie wychowawcy
własnym wzorem. Dla dziecka nauczyciel jako ważny członek grupy stanowi autorytet we
wprowadzaniu ładu społecznego.
5.
Stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zróżnico-
wanych możliwościach izycznych i intelektualnych:
●
Pierwszym niezwykle ważnym krokiem wyznaczającym organizowanie warunków sprzyjających
wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zróżnicowanych możliwościach izycznych
i intelektualnych jest prowadzenie i dokumentowanie obserwacji pedagogicznych, które stanowią
źródło wiedzy o dziecku i wyznaczają kierunki oddziaływań. Określają poziom rozwoju dziecka.
●
Jeśli wyniki obserwacji są niepokojące w jakimkolwiek obszarze rozwoju dziecka konieczne jest
podjęcie działań korygujących. Oczywiście nie może odbywać się to bez konsultacji ze specjalistami
Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej oraz rodzicami, którym oprócz udzielenia informacji
o dziecku sugeruje się również konsultację ze specjalistami.
●
Ważne jest opracowanie indywidualnego programu wspomagania i korygowania rozwoju dla dzieci,
które osiągnęły niski poziom gotowości szkolnej określony w wyniku przeprowadzonej analizy
gotowości szkolnej z początkiem roku poprzedzającego rozpoczęcie przez dziecko nauki w klasie
I szkoły podstawowej.
●
Tak jak w każdym działaniu z dzieckiem tak również przy osiąganiu powyższego celu wiele zależy
od postawy nauczyciela, od jego efektywności, od stosowanych ciekawych, adekwatnych do
stawianych celów, metod i form pracy z dzieckiem oraz doboru środków dydaktycznych. Sprawdzają
się proponowane w tym programie metody: Gimnastyka umysłu P. Dennisona, Metoda Bon Depart,
programy komputerowe, trening autogenny w wersji A. Polender, Metoda Symboli Dźwiękowych
(muzykoterapia wg B. Kaji), Pedagogika zabawy, działania w bezpośrednim kontakcie z przyrodą,
terapia przez sztukę.
●
Jeżeli w przedszkolu znajduje się grupa integracyjna, w której spotykają się dzieci pełno-
i niepełnosprawne, to organizując zajęcia grupowe należy pamiętać o tym, że dziecko niepełnosprawne
i pełnosprawne realizuje swoje potrzeby, możliwości intelektualne i psychiczne na zasadzie sprzężenia
zwrotnego, wzajemnie czerpiąc korzyści. Dla dzieci niepełnosprawnych grupa zaspokaja potrzeby
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

happyhour.opx.pl