Odbiornik nasłuchowy KF na bazie ...

Odbiornik nasłuchowy KF na bazie EKB(1), CB radio (cb)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
+
O d b i o r n i k
n a s ł u c h o w y K F
n a b a z i e „ E K B “
Do czego to służy?
Zbudowanie w warunkach amatorskich do−
brego wielopasmowego odbiornika nasłu−
chowego nie jest łatwe. Największym pro−
blemem są zazwyczaj obwody rezonansowe,
a także konstrukcja mechaniczna, w tym
przełącznik zakresów oraz skala częstotliwo−
ści z przekładnią.
Najnowsze konstrukcje oparte na mikro−
procesorowych syntezerach częstotliwości są
prostsze mechanicznie, ale za to wymagają
dodatkowo znajomości informatyki.
Jednym ze sposobów uzyskania odbiorni−
ka nasłuchowego jest modernizacja demobi−
lowego odbiornika radiokomunikacyjnego,
jaki można kupić na różnych giełdach, w tym
także poprzez ogłoszenia w EdW czy ŚR.
Oczywiście odbiornik nie musi być sprawny
elektrycznie i nie musimy poszukiwać trud−
nych do zdobycia oryginalnych lamp.
Poniżej zamieszczamy przykładowy opis
wykonania odbiornika nasłuchowego w opar−
ciu o konstrukcję mechaniczną i niektóre
podzespoły demobilowego odbiornika typu
„EKB“ oraz o kit odbiornika nasłuchowego
CW−SSB/80m − AVT 2148, a także kilka dodat−
kowych, ale łatwych do zdobycia podzespołów.
W ten sposób, niewielkim nakładem pra−
cy, można uzyskać odbiornik nasłuchowy
CW−SSB pokrywający pasmo od 1,45MHz
do 22,5MHz w sześciu podzakresach.
− zakres częstotliwości KF w 6 podzakre−
sach (1: 1,45...2,4MHz, 2: 2,2...3,75MHz, 3:
3,6...5,9MHz, 4: 5,6...9,2MHz, 5: 8,75...14,4MHz,
6: 13,75...22,5MHz),
− dwustopniowa przekładnia napędu skali,
− precyzyjna skala z korektorem mecha−
nicznym i naniesionymi punktami skalowania,
− zwarta, modułowa konstrukcja mecha−
niczna.
Obudowa jest pyłoszczelna oraz posiada
pojemnik, w którym można zainstalować
akumulator 12V lub zestaw trzech płaskich
baterii 4,5V połączonych szeregowo, ewen−
tualnie stabilizowany zasilacz sieciowy
220V/12VDC.
W tym opisie powinien się znaleźć sche−
mat ideowy odbiornika „EKB”, ale nie za−
mieszczamy go z dwóch powodów. Po
pierwsze, nie jest on potrzebny do naszych
celów. W zasadzie wystarczy rysunek z roz−
mieszczeniem poszczególnych elementów.
Drugi powód jest taki, że opublikowanie
schematu zajęłoby całą stronę w miesięczni−
ku, co mogłoby wywołać sprzeciw nie zain−
teresowanych tym tematem Czytelników.
W każdym razie modernizacja urządzenia
polega m.in. na wykorzystaniu elementów
mechanicznych, w tym bębnowego przełącz−
nika zakresów z obwodami rezonansowymi
oraz agregatu kondensatora zmiennego
z przekładnią i skalą.
Schemat ideowy zmodernizowanego
odbiornika „EKB” przedstawiono na
rysun−
ku 1
i może on być z powodzeniem zaadap−
towany do innego odbiornika demobilowego.
Sygnał z wejścia antenowego jest skiero−
wany na oryginalny filtr antenowy, a następ−
nie na strojony obwód wejściowy wzmacnia−
cza w.cz. (jeden z obwodów Sp4...Sp9).
Wzmacniacz w.cz. (T1), podobnie jak
i mieszacz (T2), pracują na popularnych
dwubramkowych tranzystorach MOSFET
typu BF966. Tranzystory te charakteryzują
się dużym wzmocnieniem, dużą impedan−
cją we/wy, dzięki czemu było łatwo zaadap−
tować je do oryginalnych obwodów rezo−
nansowych.
Na wyjściu wzmacniacza w.cz. znajduje się
również strojony pojedynczy obwód w.cz.,
skąd sygnał jest podawany na pierwszą bramkę
tranzystora T2 − mieszacza. Do drugiej bramki
dochodzi sygnał z przestrajanego generatora
(VFO). Właściwy generator tworzy tranzystor
polowy T4 BF245C wraz z oryginalnym obwo−
dem rezonansowym Sp18...Sp23. Po generato−
rze znajduje się separator na tranzystorze T3 −
także BF245C − skąd dopiero sygnał jest skie−
rowany na mieszacz.
Wszystkie obwody rezonansowe umie−
szczone w przełączniku zakresów zawierają
współpracujące z nimi kondensatory stałe
i zmienne (trymery oraz współbieżnie strojo−
ne kondensatory C20, C38, C66). Sygnał
p.cz. 900kHz z wyjścia tranzystora T2, po−
przez pierwszy filtr p.cz., jest skierowany na
układ drugiej przemiany częstotliwości, a na−
stępnie detektor i wzmacniacz m.cz.
Można tutaj zastosować gotowy kit AVT
2148, opisywany na naszych łamach (EdW
7/1997). Należy go jednak zestroić na często−
tliwość I p.cz. 900kHz.
Montaż i uruchomienie
Jak już podano, dobrze byłoby posiadać in−
strukcję odbiornika wraz ze schematem, ale
nie jest to konieczne. Po zapoznaniu się
z rozmieszczeniem najważniejszych elemen−
tów odbiornika zamieszczonych na
rysunku 2
demontujemy niepotrzebne układy i pozosta−
wiamy następujące moduły:
− ramkę nośną z przełącznikiem rodzajów
emisji i potencjometrem
Jak to działa?
Najpierw kilka słów na temat wykorzystywa−
nego odbiornika demobilowego.
Odbiornik „EKB” to superheterodyna
lampowo−tranzystorowa o pojedynczej lub
podwójnej przemianie częstotliwości (I p.cz.
− 900kHz, II p.cz. − 32kHz), przeznaczony do
odbioru emisji A1, A2 i A3. Wyróżniają go
następujące cechy:
Elektronika dla Wszystkich
47
Rys. 1 Schemat ideowy
− blok przełącznika bębnowego i kondensator
zmienny
− układy wzmacniacza w.cz., I generatora
oraz mieszacza
− filtr wejściowy
− filtr I p.cz.
W przełączniku bębnowym oraz filtrze
p.cz. nie dokonujemy żadnych przeróbek.
Na płycie czołowej pozostawiamy
niezbędne regulatory oraz miernik wychyłowy.
Można w miejsce przycisków „1,2“ i „7,2“ za−
montować potencjometry.
Sprawdzamy, czyścimy oraz oliwimy
układy mechaniczne odbiornika (przełączni−
ki, przekładnie skali), a także sprawdzamy
układ oświetlenia wskazówki i ewentualnie
usuwamy usterki.
Układy lampowego wzmacniacza w.cz.,
generatora i mieszacza przerabiamy na tran−
zystorowe według zamieszczonego schematu.
Oczywiście wszystkie połączenia powin−
ny być jak najkrótsze, co sprowadza się do
przylutowania niezbędnych podzespołów do
wyprowadzeń 1...4 poszczególnych sekcji
przełącznika.
Cały montaż można wykonać w powie−
trzu, wykorzystując istniejące listwy oraz
podstawki lampowe. Można także pokusić
się o przycięcie płytek z laminatu miedzio−
wanego jednostronnie i zaprojektować druk.
Na fotografiach pokazano układ próbny
zmontowany sposobem przestrzennym z uży−
ciem gotowego filtru II p.cz. Zamiast rezona−
torów piezoceramicznych X1 i X2 został za−
montowany rosyjski filtr elektromechaniczny
EMF na częstotliwość 500kHz. Oczywiście
taka operacja wymagała użycia oryginalnego
rezonatora − pilota w miejsce X3.
Najpierw należy uruchomić (na zewnątrz)
układ AVT 2148. Przydatny będzie tutaj opis
z EdW 7/97. Cała operacja przestrojenia
Rozmieszczenie elementów
odbiornika „EKB”
1
wzmacniacz w.cz. (DF669)
2
mieszacz (DF97)
3
I generator (DF688)
4
1 wzmacniacz I p.cz. (DF699)
5
2 wzmacniacz I p.cz. (DF699)
6
3 wzmacniacz I p.cz. (DF699)
7
II generator 932kHz
+ II mieszacz (DF699)
8, 9
przetwornica 60V (2xOC821)
10, 11
wzmacniacz II p.cz. (2xOC811)
12
III generator − BFO (OC811)
13
1 wzmacniacz m.cz.(OC811)
14
2 wzmacniacz m.cz. (OC811)
15, 16
przeciwsobny wzmacniacz
końcowy m.cz. (2xOC811)
17
przełącznik bębnowy
18
kondensator zmienny
19
obwody generatora (L osc. 1...6)
20
obwody wejściowe w.cz. (FW 1−6)
21
obwody wyjściowe w.cz. (FW 1−6)
22
filtr wejściowy
23
gniazdo zasilania
48
Elektronika dla Wszystkich
układu na częstotliwość 900kHz sprowadza
się do wymiany kondensatorów. Aby obwód
z filtrem F1 zestroić na I p.cz. należy wymie−
nić wartości kondensatorów na większe:
C1=4,7nF, C2=10nF. Z kolei aby generator
dawał sygnał o wartości 1350kHz, wartość
kondensatora C10 należy zwiększyć do 1nF.
Dopiero po zestrojeniu tego układu na
900kHz (np. za pomocą generatora) można
wstawić go do wewnątrz urządzenia i dołą−
czyć do wyjścia filtru Sp17.
Z uruchomieniem układów z tranzystora−
mi T1−T4 nie powinno być problemów, o ile
nie popełniliśmy błędów w montażu.
Uruchomienie odbiornika sprowadza się
do podania sygnału z generatora w.cz. o war−
tości z zakresu skali.
Po wstępnym uruchomieniu i upewnie−
niu się, że działa układ pierwszej przemia−
ny, dokonujemy ostatecznego zestrojenia
i kalibracji podzakresów metodą dwupunk−
tową (dolny zakres − za pomocą rdzenia
w cewce, zaś w górnym zakresie za pomocą
trymera).
Zestrojony odbiornik pracuje poprawnie
z antenami niskoomowymi (50−75Ω) zapew−
niając czułość rzędu 0,5...1µV w zakresie
1,5−22MHz.
Wolne miejsce, powstałe po usunięciu mo−
dułów, można zagospodarować na zamonto−
wanie zasilacza sieciowego 12V. Oczywiście
należy zastosować układ scalony w stabiliza−
torze (np. 7812) oraz ustawić transformator
z dala od układów, aby wyeliminować przy−
dźwięk sieciowy. Można także później poku−
sić się o dobudowanie części nadawczej i uzy−
skać transceiver CW/SSB.
Andrzej Janeczek
REKLAMA · REKLAMA · REKLAMA · REKLAMA
Elektronika dla Wszystkich
49
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

happyhour.opx.pl