Odlewnictwo BHP

Odlewnictwo BHP, BHP Dużoo, BHP

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Jacek Siedlecki
ODLEWNICTWO
bezpieczeñstwo
bezpieczeñstwo
i higiena pracy
i higiena pracy
Warszawa 2006
ODLEWNICTWO
Opracowanie redakcyjne
Mirosława Łątkowska
Opracowanie typograficzne i łamanie
Barbara Charewicz
Copyright © G³ówny Inspektorat Pracy 2006
PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY
Główny Inspektorat Pracy
Departament Informacji i Promocji
www.pip.gov.pl
SPIS TREŒCI
Przedmowa
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Wstêp
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
1. Etapy procesu produkcyjnego w odlewniach
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
1.1. Wykonanie modeli i rdzennic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
1.2. Przygotowanie mas formierskich i rdzeniowych . . . . . . . . . . . . . . 8
1.3. Wykonywanie form i rdzeni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
1.4. Suszenie i utwardzanie form i rdzeni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
1.5. Montaż i zalewanie form . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1.6. Wybijanie odlewów z form i usuwanie rdzeni z odlewu . . . . . . . . 14
1.7. Oczyszczanie i wykańczanie odlewów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
1.8. Kontrola jakości odlewów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
2. Topienie metali
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
3. Zagro¿enia wspólne dla ró¿nych procesów
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
3.1. Zagrożenia przy pracach transportowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
3.2. Pył przemysłowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
3.3. Hałas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
3.4. Wibracja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
3.5. Promieniowanie optyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
3.6. Zagrożenia porażeniem prądem elektrycznym . . . . . . . . . . . . . . . 27
Lista kontrolna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
3
PRZEDMOWA
Publikacja
Odlewnictwo. Bezpieczeństwo i higiena pracy
jest materiałem
szkoleniowym przeznaczonym dla osób zajmujących się organizacją, dozorem
i warunkami pracy w odlewnictwie oraz dla pracowników inżynieryjno-technicz-
nych tej branży.
W opracowaniu przedstawiono i omówiono zagrożenia bezpieczeństwa pra-
cy związane z kolejnymi, najbardziej typowymi etapami procesu produkcyjnego
i towarzyszących im czynności. Rodzaj zagrożeń występujących w konkretnej
odlewni jest wypadkową bardzo wielu czynników, w szczególności: stosowa-
nych tworzyw metalicznych, wielkości i stabilizacji programu produkcji oraz wiel-
kości zakładu. Całościowe i dokładne opracowanie tego zagadnienia nie jest
więc możliwe nie tylko ze względu na specyfikę iróżnorodność stosowanych
technologii, ale także z powodu szybkiego rozwoju tej dziedziny przemysłu,
szczególnie coraz szerszego stosowania nowoczesnych i specjalnych tworzyw
odlewniczych, takich jak na przykład stopy magnezu i tytanu. Warto jednak za-
uważyć, że stosowanie w odlewnictwie nowoczesnych procesów technologicz-
nych ma na celu nie tylko uzyskanie odlewów o żądanych wymaganiach, ale
zmierza również do ograniczenia pracochłonności oraz tworzenia takich warun-
ków pracy, w których byłaby ona coraz bezpieczniejsza.
Na końcu opracowania zamieszczono Listę kontrolną, która może być po-
mocna przy próbie oceny stopnia spełnienia wymogów bhp.
5
WSTÊP
Odlewnictwem nazywamy dział technologii metali obejmujący wytwarzanie
przedmiotów metalowych poprzez wypełnienie formy, mającej zewnętrzny zarys
przedmiotu, ciekłym metalem. Forma może zawierać również rdzenie odtwarza-
jące wewnętrzne kształty wykonywanego przedmiotu.
Po zalaniu formy ciekłym metalem lub stopem metali następuje proces chło-
dzenia odlewu wraz z formą, następnie wybijanie odlewu z formy, usuwanie
rdzeni, oczyszczanie powierzchni odlewu, odcinanie układów wlewowych, nad-
lewów i zalewek, wreszcie kontrola techniczna i obróbka wykończająca. Wszyst-
kie te skomplikowane i różnorodne procesy, mimo postępu techniki, wprowa-
dzaniu coraz to nowych technologii, bezpieczniejszych maszyn i urządzeń oraz
przyjaznych dla środowiska materiałów i surowców – stawiają odlewnictwo
w grupie gałęzi przemysłu o wyższym niż przeciętny poziomie ryzyka zawodo-
wego. W środowisku pracy występuje tu wyjątkowo duża grupa szkodliwych
i niebezpiecznych czynników fizycznych, chemicznych i psychofizycznych.
Do
czynników fizycznych
należą w szczególności: poruszające się maszy-
ny, ruchome elementy urządzeń technicznych, przemieszczające się materiały
i wyroby, wysokie temperatury, hałas, wibracje, promieniowanie (podczerwone,
ultrafioletowe, elektromagnetyczne, jonizujące), pyły, prąd elektryczny i pola
elektromagnetyczne.
Skażenia chemiczne
pochodzą z materiałów i surowców w stanie wyjścio-
wym oraz występują jako produkty reakcji zachodzących w czasie wiązania
składników mas formierskich i rdzeniowych, destrukcji formy przez ciekły metal,
zabiegów metalurgicznych przygotowania ciekłych metali i stopów (przetapianie
złomu, rafinacja, modyfikacja itp.). W środowisku pracy odlewni można rozróż-
nić następujące rodzaje czynników chemicznych, w zależności od sposobu ich
oddziaływania: toksyczne, drażniące, uczulające, mutagenne i rakotwórcze
(udowodnione bądź prawdopodobne). Czynniki te mogą przedostawać się
do organizmu ludzkiego przez drogi oddechowe, skórę ibłony śluzowe oraz
przewód pokarmowy.
W grupie
czynników psychofizycznych
istotne znaczenie, z punktu widze-
nia warunków pracy, ma obciążenie fizyczne organizmu (statyczne lub dyna-
miczne). Inne niebezpieczne i szkodliwe czynniki, na jakie narażony jest pracow-
6
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

happyhour.opx.pl