Ochrona środowiska

Ochrona środowiska, Ochrona środowiska

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Ochrona środowiska
1
Ochrona środowiska
Ochrona środowiska
–
całokształt działań (także zaniechanie działań)
mających na celu właściwe wykorzystanie oraz odnawianie
i
składników
, zarówno jego składników
abiotycznych, jak i żywych (
).
o ochronie
środowiska to
.
Sposoby ochrony środowiska:
• racjonalne kształtowanie środowiska i gospodarowanie zasobami
środowiska zgodnie z zasadą
• przeciwdziałanie
• utrzymywanie i przywracanie elementów przyrodniczych do stanu
właściwego.
•
widziana z Apollo 17
Obowiązek ochrony środowiska reguluje
z dnia
oku Prawo ochrony środowiska (Dz.U.Nr 62 poz.627 z późniejszymi zmianami).
ochrony środowiska jest często wykorzystywana jako argument w walce rdzennych ludów przeciw
(efektowi) globalizacji ingerującej w ich życie. Nauka stosowana o ochronie środowiska dzieli się na dwa nurty:
główny "
" lub hierarchiczny, i bardziej radykalny "ekocentryczny" lub egalitarny
[1]
[2]
. Termin
ochrona środowiska
jest związany z innymi współczesnymi terminami takimi jak:
,
wydajność w gospodarowaniu zasobami środowiska i minimalizacja zanieczyszczeń,
odpowiedzialność środowiskowa oraz
.
Historia
Idea ochrony środowiska ma swoje początki w drugiej połowie XIX wieku. W Europie wyrosła ona z ruchu
będącego reakcją na dynamiczny proces industrializacji i rozrastania się miast, oraz coraz większy stopień
zanieczyszczenia powietrza i wody. W Stanach Zjednoczonych powstała w wyniku rosnącej obawy o stan zasobów
naturalnych na zachodzie kraju, poparta kluczowymi odniesieniami filozoficznymi tak wybitnych jednostek jak
czy
Thoreau bardzo interesowały związki człowieka z naturą i aby zgłębić wiedzę na
ten temat postanowił przez pewien czas wieść pustelnicze życie na łonie natury. Empiryczne doświadczenia
opublikował później w swym utworze zatytułowanym
„
”
. Muir natomiast zdołał uwierzyć
w dziedziczne prawo natury, podróżując po Dolinie Yosemite i studiując
i
. Przekonał również
Kongres do utworzenia
, stając się następnie założycielem Sierra Club [amerykańska
organizacja na rzecz ochrony środowiska].
Zarówno konserwatorskie priorytety, jak i wiara w dziedziczne prawo natury stanowią podwaliny dla dzisiejszych
działań na rzecz ochrony środowiska. W XX wieku popularność i poziom wiedzy na temat środowiska stale rosły.
Podejmowano kolejne próby ratowania zagrożonych wymarciem gatunków, a w szczególności
a. Dopiero
wyginięcie gatunku
omogło zwolennikom ochrony środowiska skupić na sobie uwagę innych
ugrupowań i umożliwiło naświetlenie istoty problemu. Na skutek ich działań, prezydent
powołał
w 1916 roku National Park Service, agencję federalną Stanów Zjednoczonych, której zadaniem jest dbanie o zasoby
naturalne i historyczne kraju.
Książka
a,
„
Zapiski z Piaszczystej Krainy
”
, została wydana w 1949 roku. Jest ona wyrazem jego
głębokiego przekonania o ludzkiej powinności poszanowania środowiska naturalnego. Wszelkie działania wbrew
naturze Leopold uważał za wysoce niemoralne.
„
Zapiski z Piaszczystej Krainy
”
to jedno z najbardziej wpływowych
 Ochrona środowiska
2
dzieł literatury o tej tematyce.
W latach sześćdziesiątych XX wieku propagowana przez jednostki troska o środowisko naturalne zatoczyła szersze
kręgi, przekształcając się w ruch społeczny o sprecyzowanej ideologii. W 1962 roku wydawnictwo Houghton
Mifflin opublikowało książkę autorstwa amerykańskiej biolog
zatytułowaną
„
Milcząca wiosna
”
.
Książka omawia m.in. wpływy nieograniczonej emisji środków owadobójczych
na środowisko. Jednocześnie
zwraca uwagę na dotychczasową ignorancję wobec rzeczywistych skutków emisji
a także ich wpływu
na zdrowie człowieka. Według autorki, środki owadobójcze i inne pestycydy mogą stanowić przyczynę
a ich szerokie zastosowanie w rolnictwie jest jawnym zagrożeniem dla życia wielu gatunków
zwierząt, w szczególności ptaków. Książka przyczyniła się do wzrostu społecznej obawy o losy środowiska, i w
następstwie do utworzenia w 1970 roku Environmental Protection Agency (EPA lub USEPA), agencję federalną
Stanów Zjednoczonych działającą w celu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska naturalnego. W 1972
wprowadziła ona całkowity zakaz wykorzystywania pestycydów na terenie kraju. Utrzymywane w wielu rejonach
świata ograniczenie emisji pestycydów nadal wzbudza wiele kontrowersji. Celem książki Rachel Carson było
wzbudzenie większego zainteresowania środowiskiem naturalnym, oraz wpłynięcie na wzrost społecznej
świadomości na temat ludzkiego oddziaływania na środowisko. W rezultacie wzrosło także zainteresowanie
problemem zanieczyszczenia powietrza oraz wyciekami ropy i innych szkodliwych substancji w akwenach.
Publiczna troska o środowisko przejawiła się również w utworzeniu specjalnych organizacji na rzecz jego ochrony,
m.in.
zy
W latach siedemdziesiątych w Indiach został utworzony
. Jego członkowie zainspirowani filozofią
przeciwiali się wycinaniu lasów dosłownie przytulając się do drzew. Ich pokojowe protesty,
oraz slogan 'Ekologia to ekonomia' okazały się niezwykle wpływowe.
W połowie lat siedemdziesiątych wielu ludziom wydawało się, że świat znalazł się na krawędzi katastrofy
ekologicznej. Odrodził się ruch 'powrotu do Ziemi', ekolodzy zaczęli działać w porozumieniu z przeciwnikami
wojny w Wietnamie. Wielu z tych ludzi, żyjących poza społeczeństwem, podejmowało działania według coraz
bardziej radykalnych teorii, np. głębokiej ekologii. Także ekolodzy z głównego prądu ochrony środowiska
przejawiali swą determinację, wprowadzając w 1973 roku poprawkę do konstytucji o ochronie gatunków
zagrożonych, oraz podpisaniem w 1975
czyli tzw. konwencji waszyngtońskiej (ang. CITES).
W 1979 roku były pracownik NASA, naukowiec
opublikował swoją książkę
„
Gaja: nowe
spojrzenie na życie ziemskie
”
, w której sformułował tzw.
. Według niej życie na Ziemi to sprawnie
funkcjonujący organizm, który będzie istniał bez względu na poczynania ludzi. Teoria ta stała się podwaliną dla
ideologii głębokiej ekologii.
Dalsza historia ochrony środowiska to debaty i konflikty między działaczami radykalnych i głównych frakcji
propagujących idee ekologii.
Ochrona środowiska stanęła także w obliczu problemu
, oraz rozwijającej się w dynamicznym
tempie
.
Ruch na rzecz ochrony środowiska
Ruch na rzecz ochrony środowiska (obejmujący również
łączy w sobie jednocześnie cechy ruchu
naukowego, społecznego oraz politycznego. Zwolennicy działań na rzecz ochrony środowiska naturalnego propagują
gospodarowanie zasobami naturalnymi zgodnie z zasadą
raz ochronę (a w niektórych
przypadkach również odnowę) środowiska naturalnego. Członkowie tego ruchu starają się zmieniać politykę
publiczną oraz podejście ludzi do kwestii ochrony środowiska. Według założeń tego ruchu, ludzkość jest częścią
ekosystemu, dlatego też ruch ten skupia się wokół ekologii, zdrowia oraz praw człowieka. Ponadto, na przestrzeni lat
zaczęto łączyć również aspekty
z ochroną środowiska. Ruch ten reprezentowany jest przez wiele
organizacji, począwszy od tych na dużą skalę, a kończąc na zwykłych ludziach. Jednak liczba zdeklarowanych
 Ochrona środowiska
3
działaczy jest nadal mniejsza niż w innych ruchach społecznych. Ponadto silne i często odmienne przekonania
powodują, iż ruch ten nie jest całkowicie jednolity.
Moda na ochronę środowiska
Działania na rzecz ochrony środowiska stały się ostatnio bardzo popularne, co doprowadziło do powstania nowej
subkultury. Tworzą ją głównie wykształceni ludzie należący do klasy wyższej. Są to ludzie świadomi tego jak
popularne jest bycie przyjaznym dla środowiska i są dumni ze swojego nawyku kupowania produktów
odnawialnych. Polega to głównie na kupowaniu
w sklepach spożywczych, które dumnie
reklamują się za pomocą produktów przyjaznych dla środowiska.
Niektórzy działacze wyrażają swoje niezadowolenie, gdyż ta grupa ludzi kupuje produkty pod szyldem
ie
opowiadając się przy tym za żadnymi ideałami tej doktryny. Produkty odnawialne i ekologiczne są często droższe
więc kupowanie ich stało się wyznacznikiem zamożności. Kolejnym intrygującym aspektem jest zachowanie
młodych ludzi, którzy posunęli się już tak daleko, że wprowadzili nowy termin, a mianowicie
„
ekoseksualizm
”
. W
dużej mierze przypomina
jednakże bycie ekoseksualnym polega na wyszukiwaniu ludzi, którzy
podzielają podobne poglądy na temat ochrony środowiska. Wynika z tego, że w ochronie środowiska nie chodzi już
tylko o naturę i ekologię ale również o relacje towarzyskie.
Uważa się, że ten nowy trend nie skupia się na ważnych problemach, które
„
prawdziwi
”
działacze mają nadzieję
rozwiązać. Produkty konsumpcyjne w sposób złudny pomagają zaspokoić sumienie, a zarazem
„
ocalić
”
świat i
reputację. Jednak inni, którzy podzielają zdanie, że pieniądzem można skutecznie wpływać na bieg wydarzeń,
twierdzą, że ta nowa subkultura stymuluje działania na rzecz ochrony środowiska. Poprzez nabywanie produktów
odnawialnych promują ekologię, co w konsekwencji wpłynie pozytywnie na ochronę środowiska naturalnego, nawet
jeśli owi konsumenci popierają ten ruch z czysto błahych pobudek. Potwierdza to również zasadę, że cel uświęca
środki.
Ciemnozieloni i Jasnozieloni
Działaczy na rzecz ochrony środowiska dzieli się na dwie grupy, Ciemno i Jasnozielonych. Jasnozieloni są bardziej
popularną i zauważalną częścią ruchu ochrony środowiska, w którego skład wchodzą bardziej znane społeczne grupy
ekologiczne, jak
,
, czy
Dla Jasnozielonych ochrona środowiska nie jest
typową polityczną ideologią. Grupa ta skupia się raczej na zwróceniu większej uwagi na kwestię ochrony
środowiska, wśród istniejących już ideologii
u,
, czy
.
Ciemnozieloni są dużo bardziej radykalni niż Jasnozieloni. Wierzą, że wszystkie współczesne ideologie (które
cechuje industrializm) są skorumpowanie i niewątpliwie przyczyniają się do degradacji środowiska, ponieważ nie
postrzegają człowieka jako elementu środowiska, ale jako wyższą formę życia, która ma prawo brać ze środowiska,
co tylko chce. Ciemnozieloni twierdzą, że jest to spowodowane ukierunkowaniem na rozwój, co jest
charakterystyczne dla wszystkich istniejących ideologii. Określa się to mianem
„
manii rozwoju
”
. Ideologia ochrony
środowiska według Ciemnozielonych kojarzona jest z Ekologią Głęboką, Post-materializmem,
sformułowaną przez
, oraz z pracą
Podział na jasno i ciemnozielonych można
było zaobserwować w starciach między Fundi i Realo, odłamami niemieckiej partii politycznej
Organizacje i konferencje na rzecz ochrony środowiska
Organizacje ekologiczne mogą być globalne, regionalne, państwowe, lub lokalne. Mogą być kierowane przez rząd,
bądź prywatne organizacje obywatelskie (
. Niektóre organizacje na rzecz ochrony środowiska, wśród nich
(Ministerstwo Ochrony Zasobów Naturalnych) i
(Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska w USA), zajmują się wytaczaniem procesów sądowych. Inne grupy
dbające o środowisko naturalne, jak na przykład
, rozpowszechniają informacje, biorą udział w
 Ochrona środowiska
4
publicznych posiedzeniach, przeprowadzają kampanie, organizują demonstracje i kupują ziemie pod ochronę.
Mniejsze grupy, w tym
Światowa Organizacja na Rzecz Dzikiej Przyrody w
USA), prowadzą badania naukowe nad zagrożonymi gatunkami i
ami. Bardziej radykalne organizacje, jak
Greenpeace czy
(Front Wyzwolenia Ziemi) używają bezpośrednich metod, by przeciwdziałać
aktom zanieczyszczania środowiska. Podczas gdy Greenpeace popiera konfrontacje bez użycia przemocy,
podziemny Front Wyzwolenia Ziemi propaguje potajemne niszczenie własności, uwalnianie więzionych lub
zagrożonych zwierząt i dopuszcza się innych aktów sabotażu.
Sprawa ochrony środowiska była również tematem Konferencji
, która odbyła
się w 1972 roku w Sztokholmie. Wzięło w niej udział 114 państw. Powołano wtedy Program Narodów
Zjednoczonych do spraw Ochrony Środowiska (
. Zorganizowano również Konferencję Narodów
Zjednoczonych na temat Środowiska i Rozwoju (
). Do pozostałych organizacji
międzynarodowych, wspierających założenia polityki ochrony środowiska zaliczamy
ę
.
Książki
Literatura faktu:
•
„
Zapiski z Piaszczystej Krainy
”
(1949)
•
„
Milcząca wiosna
”
(1962)
•
„
(1854)
Muzyka
Od
temat ochrony środowiska wielokrotnie pojawiał się w tekstach piosenek. Niedawno
powstała nowa wytwórnia płytowa we współpracy z
która poprzez swoje działania promuje ochronę
środowiska. Wytwórnia Green Label Records używa przy produkcji płyt CD papieru ulegającemu biodegradacji,
przeznacza swoje dochody ze sprzedaży płyt na organizacje ekologiczne oraz planuje trasy koncertowe,
wykorzystując
. Wytwórnia rozbudza świadomość ekologiczną wśród artystów i fanów muzyki
w całej Ameryce Północnej.
Film i telewizja
W ostatnich dwudziestu latach filmy o tematyce ekologicznej wyprodukowane przez wielkie studia filmowe z
Hollywood okazały się komercyjnym sukcesem. Od 1991 roku Environmental Media Association (organizacja
promująca ochronę środowiska poprzez media, działająca od 1989 w Stanach Zjednoczonych) przyznaje nagrody dla
najlepszych filmów i seriali telewizyjnych niosących przesłanie o ekologii.
Godne uwagi filmy o tematyce ochrony środowiska:
•
•
1992)
•
2000)
•
2006)
•
(2006)
•
animowany serial telewizyjny Teda Turnera
• Wiele filmów animowanych Hayao Miyazaki m.in.
•
film ukazujący konflikt natury z technologią).
•
film ukazujący konflikt natury z technologią).
 Ochrona środowiska
5
Zobacz też
•
•
•
Przypisy
[1] Benthall, Jonathan.
„
Animal liberation and rights
”
. Anthropology Today. 2007.
[2] Verweij, Marco, Michael Thompson
„
Clumsy Solutions for a Complex World - Governance, Politics and Plural Perceptions
”
. Palgrave
Macmillan. 2006.
Linki zewnętrzne
• Polski Portal Ekologiczny
/
www.
ekologia.
pl)
• Portal Ochrony Środowiska
/
www.
ekoportal.
eu/
)
• Nowe technologie w ochronie środowiska
/
www.
kramarz.
pl/
?p=/
pl/
publikacje/
ochrona_srodowiska)
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

happyhour.opx.pl