Odrębność j. polskiego na tle ...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
2. Odr�bno�� j. polskiego na tle innych j�zyk�w s�owia�skich.J�zyki spokrewnione wywodz� si� ze wsp�lnego j�zyka - przodka albo inaczej praj�zyka, kt�ry w jakiej� epoce swego rozwoju rozpad� si� na od�amy wskutek przemieszcze� m�wi�cej nim ludno�ci. Na ziemiach Europy �rodkowej i Wschodniej takim praj�zykiem by� najprawdopodobniej j�zyk praindoeuropejski. Wywodz�ce si� z niego j�zyki tworz� rodzin� indoeuropejsk�. W drodze powolnych i z�o�onych proces�w wyodr�bni�a si� z j�zyka praindoeuropejskiego grupa j�zyk�w s�owia�skich. Wsp�czesne j�zyki s�owia�skie zachowa�y w swym systemie gramatycznym g��wne rysy struktury j�zyka pras�owia�skiego. Szczeg�lnie bogate jest dziedzictwo pras�owia�skie w dziedzinie s�ownictwa. W j�zyku polskim stanowi ono oko�o 1/4 zasobu wyraz�w u�ywanych przez przeci�tnie wykszta�conego cz�owieka. S� to przede wszystkim s�owa okre�laj�ce pokrewie�stwo, cz�ci cia�a, pomieszcze� i sprz�t�w domowych, ro�lin, zwierz�t, ukszta�towania terenu, warunk�w atmosferycznych, p�r dnia i roku. J�zyki s�owia�skie wytworzy�y te� w�a�ciwo�ci gramatyczne i wyrazy nowe, kt�rymi r�ni� si� wzajemnie. Niekt�re z tych cech s� wsp�lne dla kilku z nich, co stwarza podstaw� podzia�u ich na grupy. Wsp�cze�nie dzieli si� je na: j�zyki zachodnios�owia�skie (polski, dolno�u�ycki, g�rno�u�ycki, czeski, s�owacki), po�udniowos�owia�skie (s�owe�ski, serbsko - chorwacki, macedo�ski, bu�garski) oraz wschodnios�owia�skie (ukrai�ski, rosyjski, bia�oruski). Polszczyzna wyr�nia si� w�r�d innych j�zyk�w s�owia�skich:1. zachowaniem samog�osek nosowych odziedziczonych z pras�owia�szczyzny,2. wymian� e:a i e:o - tzw. przeg�osem polskim, np. kwiecie - kwiat, anieli - anio�, w lesie - las, wierzy� - wiara,3. akcentem wyrazowym sta�ym, padaj�cym na przedostatnia sylab�,4. jednowyrazowymi formami czasu przesz�ego o ruchomych ko�c�wkach, np. "kupowa�e�" zamiast " ty� kupowa�", podczas gdy w innych j�zykach zachodnios�owia�skich czas przesz�y jest form� dwucz�onow� (np. czeskie "kupoval jsi"). [ Pobierz całość w formacie PDF ]