odp I - egzamin próbny 2004-2005

odp I - egzamin próbny 2004-2005, Matura, Biologia(1)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Model odpowiedzi i schemat punktowania do Arkusza I
Zasady oceniania:
• Za rozwiązanie zadań z arkusza I można uzyskać maksymalnie 50 punktw.
• Model odpowiedzi uwzględnia jej zakres merytoryczny, ale nie jest ścisłym wzorcem
sformułowania ( poza odpowiedziami jednowyrazowymi i do zadań zamkniętych).
• Za odpowiedzi do poszczeglnych zadań przyznaje się wyłącznie pełne punkty.
• Za zadania otwarte, za ktre można przyznać tylko jeden punkt, przyznaje się punkt
wyłącznie za odpowiedź w pełni poprawną.
• Za zadania otwarte, za ktre można przyznać więcej niż jeden punkt, przyznaje się
tyle punktw, ile prawidłowych elementw odpowiedzi ( zgodnie
z wyszczeglnieniem w kluczu) przedstawił zdający.
• Jeżeli podano więcej odpowiedzi ( argumentw, cech itp.) niż wynika to z polecenia
w zadaniu, ocenie podlega tyle kolejnych odpowiedzi (liczonych od pierwszej ), ile
jest w poleceniu.
• Jeżeli podane w odpowiedzi informacje (rwnież dodatkowe, ktre nie wynikają
z polecenia w zadaniu) świadczą o pełnym braku zrozumienia omawianego
zagadnienia i zaprzeczają udzielonej odpowiedzi, odpowiedź taką należy ocenić na
zero punktw.
Nr
zadania
Oczekiwana odpowiedź
Maksymalna
punktacja za
zadanie
1.
Za wybranie cech: B, D, E - 1 p.
1
2.
Za określenie właściwości tkanki, jakie nadaje każdy rodzaj
substancji Î po 1 p.
Przykłady odpowiedzi:
- Kolagen nadaje kościom giętkość (elastyczność).
- Fosforany wapnia i magnezu nadają kościom odpowiednią
twardość.
2
3.
Za uwzględnienie w doświadczeniu prby kontrolnej - ta sama grupa
10 osb przed ćwiczeniem fizycznym (w stanie spoczynku) liczy
oddechy w określonym czasie - 1p.
Za uwzględnienie prby doświadczalnej: liczenie oddechw po
wykonaniu określonego wysiłku fizycznego np.: przysiadw, biegu
itp. - 1p.
2
4.
Za wskazanie dwch elementw budowy skry Î 1 p.
Przykład odpowiedzi:
-W chłodzeniu organizmu uczestniczą gruczoły potowe i naczynia
krwionośne.
Za każde z dwch prawidłowych wyjaśnień Î po 1 p.
Przykłady wyjaśnień:
- Gruczoły potowe Î wydzielają pot, ktry parując odprowadza
ciepło z organizmu (chłodzi powierzchnię ciała).
- Naczynia krwionośne rozszerzają się, zwiększa się przepływ krwi
przez skrę i dzięki temu odprowadzany jest nadmiar wytworzonego
ciepła.
3
5.
Za każde z dwch prawidłowych przyporządkowań Î po 1 p.
Naczynie A (limfatyczne) Î kwasy tłuszczowe, witaminy A i D.
Naczynie B (krwionośne) Î aminokwasy, cukry proste, witaminy B
i C.
2
1
6.
Za wskazanie właściwego narządu Î wątroby - 1p.
Za wskazanie procesu A - 1p.
2
7.
a) Za prawidłowe podanie dwch przykładw (np. mięso, ryby,
mleko, sery, jaja, nasiona roślin motylkowych) Î 1p.
b) Za prawidłowe wyjaśnienie Î 1 p.
Przykład wyjaśnienia:
- Białka pełnowartościowe zawierają aminokwasy egzogenne,
ktrych organizm człowieka nie potrafi samodzielnie wytwarzać
(w odpowiedniej ilości), a ktre są konieczne do syntezy białek
organizmu.
2
8.
Za poprawne określenie roli nagłośni Î 1 p.
Przykład odpowiedzi:
Nagłośnia zamyka wejście do krtani podczas połykania pokarmu,
zapobiegając dostaniu się treści pokarmowej do dalszych odcinkw
drg oddechowych.
1
9.
Za każde z dwch poprawnych wyjaśnień Î po 1 p.
Przykłady odpowiedzi:
a) Podczas intensywnego wysiłku jest wysokie
zapotrzebowanie na energię, a układ krwionośny nie nadąża
z dostarczaniem tlenu do komrek mięśniowych, ktre
produkują w tej sytuacji część energii bez udziału tlenu.
Glukoza przekształca się wwczas w kwas mlekowy - 1p.
b) Wszystkie te działania przyspieszają krążenie krwi i transport
kwasu mlekowego z mięśni do wątroby (a to kwas mlekowy
daje odczucie blu.) - 1p.
2
10. Za prawidłowe wyjaśnienie każdej z dwch zależności Î po 1 p.
Przykłady wyjaśnień:
- Podczas wdechu zwiększa się objętość płuc, co powoduje
wytworzenie podciśnienia (spadek ciśnienia poniżej
atmosferycznego) zasysającego powietrze.
- Wydech wiąże się ze zmniejszeniem objętości płuc i jednoczesnym
wytworzeniem małego nadciśnienia, dzięki ktremu powietrze jest
usuwane z płuc.
2
11. Za podanie nazw naczyń krwionośnych Î 1 p.
A - tętnica wątrobowa, B - żyła wrotna, C - żyła wątrobowa.
Za określenie roli naczynia A Î 1 p.
- Naczynie A zaopatruje wątrobę w krew, bogatą w tlen niezbędny
do procesw przemiany materii.
2
12
Za poprawne wyjaśnienie Î 1 p.
Przykład wyjaśnienia:
Zaznaczone struktury tworzą układ pobudzający serce do pracy,
odpowiadający za automatyzm pracy serca, dzięki ktremu serce
bije niezależnie od jakichkolwiek bodźcw wewnętrznych.
1
13. Za prawidłową kolejność etapw: 6,3,1,5,2,4 Î 1 p.
1
14. Za poprawny opis wynikw badań Î 1 p.
Przykład opisu:
Przesączanie kłębkowe wynosi 120 ml w ciągu minuty, ale
z przesączu tego tylko 1ml w ciągu minuty jest wydalany jako mocz
ostateczny.
Za sformułowanie poprawnego wniosku Î 1 p.
2
2
Przykład wniosku:
Świadczy to o tym, że wspłczynnik zagęszczania moczu wynosi
120.
15.
Za poprawny opis Î 1 p.
Przykład opisu:
Promienie świetlne odbite od oglądanego przedmiotu przechodzą
przez rogwkę i źrenicę, a po załamaniu i odwrceniu przez
soczewkę skupiają się na siatkwce (powstaje obraz pomniejszony
i odwrcony).
Za poprawne wskazanie struktury i miejsca jej położenia Î 1 p.
Przykład odpowiedzi:
Właściwą interpretację obrazu (odwrcenie i powiększenie)
zapewnia ośrodkowy układ nerwowy - płaty wzrokowe kory
mzgowej.
2
16. Za wybranie trzech spośrd czterech (B,C,E,F) przykładw działań -
1p.
Za poprawny przykład sytuacji stresowej, np. egzamin - 1p.
2
17.
Za poprawnie uzupełnioną każdą z dwch kolumn tabeli Î po 1 p.
Mechanizmy zapewniające
odporność długotrwałą
Mechanizmy zapewniające
odporność krtkotrwałą
- przebyciechoroby
zakaźnej,
- zetknięcie się
z drobnoustrojami,
- szczepienia.
- wstrzyknięcie surowicy,
- uzyskanieprzeciwciał od
matki w okresie rozwoju
płodowego,
- uzyskanieprzeciwciał od
matki wraz z mlekiem.
2
18. Za prawidłowe wpisanie obydwu wyrazw Î 1 p.
A- wzrost , B- spadek.
1
19. Za każdy z dwch poprawnie określony skutek Î po 1 p.
Przykłady skutkw:
Niedobr estrogenw w fazie przedowulacyjnej może spowodować:
- zaburzenia w odbudowie złuszczonej podczas menstruacji błony
śluzowej macicy
- i zaburzenia w dojrzewaniu pęcherzyka Graafa.
2
20.
Za poprawne określenie wpływu każdego z trzech czynnikw Î po 1
p.
Przykłady negatywnych wpływw:
A Î wirus np. rżyczki Î może spowodować wystąpienie wad
rozwojowych, przedwczesnych poronień.
B Î nikotyna Înp. może być przyczyną przedwczesnych
poronień, niskiej wagi i długości urodzeniowej.
B - narkotyki Î np. mogą powodować uzależnienie, upośledzenie
umysłowe lub fizyczne.
3
21.
Za prawidłowe zaznaczenie nukleotydu - 1p.
Za prawidłowe podanie nazw budujących go związkw (reszta
kwasu fosforowego, deoksyryboza,
nazwa zasady azotowej)
Î 1p.
2
22.
Za każdy z dwch poprawnie sformułowany wniosek Î po 1p.
Przykłady wnioskw:
- W wyniku replikacji z jednej cząsteczki DNA powstają dwie.
- Każda nowo powstała cząsteczka ma jedną nić nową a drugą
2
3
,,starąÑ.
- W wyniku replikacji powstają nowe cząsteczki identyczne
jak cząsteczka wyjściowa.
23. Za wskazanie opisu C - 1 p.
1
24.
Za określenie rodzaju mutacji Î 1 p.
Mutacja punktowa (spowodowana wypadnięciem - delecją jednej
pary nukleotydw).
Za poprawne wyjaśnienie Î 1 p.
Przykład wyjaśnienia:
Ten rodzaj mutacji powoduje przesunięcie ramek odczytu i od tego
miejsca wszystkie następne kodony będą odczytywane niewłaściwie,
co spowoduje wbudowanie w cząsteczkę białka innych
aminokwasw.
2
25.
Za każdy z dwch trafnych argumentw do wyrażanego stanowiska
po 1p.
Przykłady argumentw ,,na takÑ:
- Należy chronić lokalnie występujące rasy zwierząt i odmiany
roślin, ponieważ wraz z ich utratą tracone są bezcenne geny
np. odporności na choroby i pasożyty.
- Lokalniewystępujące odmiany i rasy mogą być
wykorzystywane do tworzenia nowych odmian roślin i ras
zwierząt.
- ,,StareÑ odmiany roślin i rasy zwierząt mogą być
wykorzystywane w trudnych warunkach środowiskowych do
ktrych nie są przystosowane odmiany i rasy bardziej
wyspecjalizowane.
2
Przykłady argumentw ,,na nieÑ:
- ,,StareÑ odmiany roślin i rasy zwierząt przystosowane do
warunkw lokalnych często nie nadają się do uprawy
i hodowli w innych warunkach środowiskowych i dlatego ich
zasięg występowania jest ograniczony.
- Lokalniewystępujące odmiany roślin i rasy zwierząt są mało
wydajne i nie wyselekcjonowane pod kątem przydatności
np. do przetwrstwa, dlatego ich uprawa i hodowla jest
nieopłacalna.
26. Za prawidłowe podanie nazwy Î symbioza (mutualizm) Î 1p.
Za poprawne wyjaśnienie - 1p.
Przykład wyjaśnienia:
- Bakterie brodawkowe uzyskują od rośliny węglowodany (pokarm),
a rośliny otrzymują od bakterii azot (w przyswajalnej formie).
2
27.
Za uwzględnienie w schemacie następujących elementw:
parowanie w strefie tropikalnej i umiarkowanej, przenoszenie par
pestycydw z prądami powietrza, skraplanie się i opad pestycydw
w rejonach podbiegunowych, wędrwkę przez łańcuch pokarmowy
do człowieka - 1p.,
Za właściwe dorysowanie strzałek i powiązanie elementw ze sobą -
1p.
Przykład schematu:
2
4
pary pestycydw przenoszone z prądami powietrza
parowanie
skraplanie i opad
pestycydy
strefa tropikalna (umiarkowana) pestycydy w wodzie
mrz rejonw
podbiegunowych
organizmy ptakw i ssakw
człowiek
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

happyhour.opx.pl